Ngủ không vẫy tai là gì?

Ngủ Không Vẫy Tai: Rối Loạn Gây Buồn Ngủ Quá Độ

Ngủ không vẫy tai, còn được gọi là chứng ngủ rũ, là một rối loạn thần kinh characterized by excessive daytime sleepiness (EDS) and sudden sleep attacks (SNAs). These sudden, irresistible urges to fall asleep can occur at any time and interfere with daily activities.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác gây ra chứng ngủ không vẫy tai vẫn chưa được biết rõ, nhưng các nhà khoa học tin rằng tình trạng này liên quan đến các vấn đề trong não bộ, đặc biệt là vùng não kiểm soát sự tỉnh táo. Nghiên cứu cho thấy rằng những người mắc chứng ngủ không vẫy tai thường có mức độ hypocretin (orexin) thấp, một neuropeptide giúp điều chỉnh giấc ngủ.

Triệu chứng

Triệu chứng chính của chứng ngủ không vẫy tai là EDS. Những người mắc chứng rối loạn này thường cảm thấy buồn ngủ quá mức vào ban ngày, ngay cả sau khi ngủ đủ giấc. Ngoài ra, họ có thể trải qua các SNA, trong đó họ đột ngột ngủ gật trong những tình huống không phù hợp, chẳng hạn như đang nói chuyện, ăn hoặc lái xe. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Sáng dậy cảm thấy sảng khoái
• Động tác giật cơ đột ngột khi họ đang chìm vào giấc ngủ hoặc thức dậy (cataplexy)
• Giảm hoặc mất trương lực cơ tạm thời (ataxia)
• Hallucinations sống động (hypnagogic và hypnopompic)

Chẩn đoán

Chẩn đoán chứng ngủ không vẫy tai thường dựa trên bệnh史 and a physical examination. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để loại trừ các tình trạng y tế khác có thể gây ra EDS, chẳng hạn như thiếu máu hoặc tình trạng tuyến giáp. Một nghiên cứu giấc ngủ ban đêm (polysomnography) có thể được thực hiện để ghi lại hoạt động não và thở trong khi ngủ. Kiểm tra giấc ngủ nhiều lần (MSLT) có thể giúp đánh giá mức độ buồn ngủ của một người vào ban ngày.

Điều trị

Mục tiêu của việc điều trị chứng ngủ không vẫy tai là giảm EDS và ngăn ngừa SNA. Các lựa chọn điều trị bao gồm:

• Thuốc kích thích: Modafinil, armodafinil và pitolisant là các loại thuốc được sử dụng để cải thiện sự tỉnh táo và giảm buồn ngủ.
• Sodium oxybate: Natri oxybate được sử dụng để điều trị cataplexy và cải thiện giấc ngủ ban đêm.
• Liệu pháp hành vi: Liệu pháp hành vi nhận thức có thể giúp người mắc chứng ngủ không vẫy tai phát triển các kỹ thuật để quản lý tình trạng của họ.
• Thay đổi lối sống: Thực hiện các thay đổi về lối sống, chẳng hạn như duy trì lịch trình ngủ đều đặn, tránh caffein và rượu, và tập thể dục thường xuyên, có thể giúp cải thiện các triệu chứng.

Outlook

Triển vọng cho những người mắc chứng ngủ không vẫy tai rất khác nhau. Một số người có thể quản lý các triệu chứng của họ một cách hiệu quả thông qua điều trị, trong khi những người khác có thể tiếp tục gặp phải tình trạng buồn ngủ quá mức và SNA. Tuy nhiên, có một số loại thuốc và liệu pháp mới đang được phát triển có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người mắc chứng rối loạn này.