Sóng âm có tác hại gì?

Thế giới vô hình của âm thanh, bao gồm cả những sóng âm mà ta không thể nghe thấy, luôn tiềm ẩn những tác động phức tạp đến cơ thể con người. Trong khi âm thanh thường nhật mang lại niềm vui, sự kết nối và thông tin, thì sóng âm, đặc biệt là sóng siêu âm ở cường độ cao hoặc tiếp xúc kéo dài, lại là một câu chuyện khác. Liệu chúng ta có thực sự an toàn trước sức mạnh thầm lặng này?

Câu trả lời không đơn giản là “có” hay “không”. Sự nguy hại của sóng âm phụ thuộc hoàn toàn vào tần số, cường độ và thời gian tiếp xúc. Sóng âm ở tần số nghe được (20 Hz – 20 kHz) có thể gây ra những tác động tiêu cực nếu cường độ quá lớn. Tiếp xúc thường xuyên với tiếng ồn quá mức từ máy móc, giao thông, hay các thiết bị giải trí có thể dẫn đến giảm thính lực, ù tai, thậm chí gây ra stress và ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Những ảnh hưởng này có thể tích lũy dần theo thời gian, dẫn đến những tổn thương không thể phục hồi.

Nguy hiểm hơn, sóng siêu âm – với tần số vượt quá khả năng nghe của con người – lại mang trong mình một tiềm năng gây hại đáng kể khi ở cường độ cao. Như đã đề cập, cường độ cao của sóng siêu âm làm tăng nhiệt độ mô, dẫn đến hiện tượng sinh nhiệt. Điều này có thể gây ra những thay đổi sinh lý bất lợi, từ tổn thương tế bào, protein, cho đến các biến đổi cấu trúc mô. Một số nghiên cứu còn cho thấy sự liên quan giữa tiếp xúc sóng siêu âm cường độ cao với một số vấn đề về sinh sản và phát triển ở động vật. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, đây là những tác động xảy ra trong điều kiện tiếp xúc cường độ cao hoặc kéo dài, khác xa với việc tiếp xúc thông thường trong đời sống hàng ngày.

Thiết bị y tế sử dụng sóng siêu âm, như máy siêu âm chẩn đoán hình ảnh, thường hoạt động ở cường độ thấp và thời gian ngắn, đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Những lo ngại về tác hại của sóng siêu âm trong các thiết bị này thường được đánh giá kỹ lưỡng và được kiểm soát chặt chẽ.

Tóm lại, trong khi sóng siêu âm ở mức độ thông thường không gây hại cho sức khỏe con người, việc tiếp xúc với sóng âm cường độ cao, đặc biệt là sóng siêu âm, trong thời gian dài tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Việc bảo vệ sức khỏe trước tác động của sóng âm đòi hỏi ý thức về mức độ tiếp xúc và sự tuân thủ các biện pháp an toàn cần thiết, nhất là trong môi trường làm việc có tiếng ồn cao hoặc sử dụng thiết bị phát sóng âm cường độ mạnh. Sự hiểu biết đúng đắn về tác động của sóng âm sẽ giúp chúng ta bảo vệ sức khỏe và tận hưởng âm thanh một cách an toàn và lành mạnh.