Tại sao khi đói dạ dày cơ bóp mạnh?

Bản Hòa Tấu Sinh Học: Vì Sao Dạ Dày “Gào Thét” Khi Đói?

Khi bụng “réo”, ta thường nghĩ ngay đến việc cần nạp năng lượng. Nhưng ẩn sau tiếng “réo” đó là một bản hòa tấu sinh học phức tạp, với vai chính là dạ dày và những cơn co bóp mạnh mẽ. Vậy, điều gì thực sự khiến dạ dày “gào thét” khi đói?

Không chỉ đơn thuần là sự kích thích từ axit dịch vị, cơ chế co bóp mạnh mẽ của dạ dày khi đói là một quá trình phối hợp tinh vi giữa não bộ, hormone và hệ tiêu hóa. Khi dạ dày trống rỗng trong một khoảng thời gian nhất định, một hormone quan trọng có tên ghrelin được giải phóng. Hormone này, đôi khi được mệnh danh là “hormone đói”, có vai trò kích thích trung tâm kiểm soát sự thèm ăn trong não bộ.

Tuy nhiên, ghrelin không chỉ “ra lệnh” cho ta tìm kiếm thức ăn. Nó còn trực tiếp kích hoạt hệ thần kinh tự chủ, cụ thể là hệ thần kinh phó giao cảm, khiến dạ dày bắt đầu thực hiện những cơn co bóp được gọi là peristalsis. Những cơn co bóp này không giống như quá trình tiêu hóa thông thường, mà mạnh mẽ và diễn ra theo chu kỳ đều đặn, với mục đích “dọn dẹp” những tàn dư thức ăn còn sót lại trong dạ dày.

Tưởng tượng dạ dày như một nhà máy chế biến thực phẩm. Khi không có nguyên liệu (thức ăn) để xử lý, nhà máy vẫn cần được bảo trì và làm sạch. Những cơn co bóp mạnh mẽ khi đói chính là quá trình “bảo trì” này. Chúng giúp đẩy những mảnh vụn thức ăn nhỏ, chất nhầy và thậm chí cả vi khuẩn không mong muốn xuống ruột non, chuẩn bị cho đợt “sản xuất” mới.

Vậy, vai trò của axit dịch vị là gì? Axit dịch vị, vốn dĩ cần thiết cho quá trình tiêu hóa, vẫn được tiết ra ngay cả khi dạ dày trống rỗng. Khi không có thức ăn để trung hòa, axit này có thể kích thích niêm mạc dạ dày, góp phần vào cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, axit dịch vị không phải là nguyên nhân chính gây ra những cơn co bóp.

Tóm lại, những cơn co bóp mạnh mẽ của dạ dày khi đói là một phản ứng phức tạp, được điều khiển bởi hormone ghrelin và hệ thần kinh tự chủ, nhằm mục đích dọn dẹp và chuẩn bị cho quá trình tiêu hóa tiếp theo. Cảm giác khó chịu mà chúng ta trải qua là do sự co bóp mạnh mẽ này, kết hợp với sự kích thích từ axit dịch vị lên niêm mạc dạ dày. Hiểu được cơ chế này giúp chúng ta trân trọng hơn sự kỳ diệu của cơ thể và biết cách lắng nghe những “bản hòa tấu sinh học” đang diễn ra bên trong.