Tại sao sốt xuất huyết lại tăng tính thấm thành mạch?

Tăng tính thấm thành mạch trong sốt xuất huyết: Một phản ứng miễn dịch gây hại

Sốt xuất huyết, một căn bệnh do virus gây ra, không chỉ gây sốt, đau đầu, đau cơ và khó chịu, mà còn có thể dẫn đến một tình trạng nguy hiểm là tăng tính thấm thành mạch. Hiện tượng này, mặc dù có liên quan đến phản ứng miễn dịch chống lại virus, lại mang đến hậu quả nghiêm trọng, góp phần tạo nên các triệu chứng nguy hiểm như xuất huyết và nguy cơ đông máu nội mạch lan tỏa. Vậy tại sao sốt xuất huyết lại gây ra sự tăng tính thấm này?

Câu trả lời nằm ở sự phức tạp và đôi khi là sự “quá mức” của phản ứng miễn dịch của cơ thể. Khi virus xâm nhập, hệ thống miễn dịch bắt đầu hoạt động bằng cách sản xuất kháng thể. Quá trình này, mặc dù thiết yếu để chống lại nhiễm trùng, đôi khi lại dẫn đến hậu quả không mong muốn. Những kháng thể này kết hợp với các kháng nguyên của virus, tạo thành các phức hợp kháng nguyên-kháng thể.

Vai trò then chốt trong việc tạo nên tính thấm thành mạch tăng cao chính là hệ thống bổ thể. Khi các phức hợp kháng nguyên-kháng thể được hình thành, chúng hoạt hóa hệ thống bổ thể, một phần quan trọng của hệ miễn dịch. Hệ thống này, như một mạng lưới phức tạp, tiết ra một loạt các chất trung gian hóa học. Một số chất này, được gọi là chất hoạt mạch, trực tiếp làm tăng tính thấm của thành mạch máu. Tức là, chúng làm cho các mao mạch và các thành phần khác của hệ thống tuần hoàn trở nên “thấm hơn”, cho phép dịch trong máu thoát ra ngoài các mạch máu dễ dàng hơn.

Quá trình này, tuy có ý nghĩa trong việc tiêu diệt virus và các tế bào bị nhiễm, nhưng nếu diễn biến quá mạnh mẽ, lại gây ra hậu quả nghiêm trọng. Lượng dịch thoát ra từ mạch máu làm giảm thể tích máu tuần hoàn, gây ra mất nước và giảm huyết áp. Đồng thời, các chất hoạt mạch này cũng có thể làm tổn thương các mạch máu, làm cho chúng dễ bị rò rỉ máu hơn, dẫn đến xuất huyết dưới da, hoặc chảy máu nội tạng nguy hiểm. Trong trường hợp nghiêm trọng, việc hoạt hóa quá mức hệ thống bổ thể có thể kích hoạt quá trình đông máu nội mạch lan tỏa (DIC), khiến máu đông cục bộ trong mạch máu, cản trở dòng máu và gây tổn hại đến các cơ quan.

Tóm lại, tăng tính thấm thành mạch trong sốt xuất huyết là kết quả của một phản ứng miễn dịch quá mức. Sự hình thành phức hợp kháng nguyên-kháng thể kích hoạt hệ thống bổ thể, giải phóng các chất hoạt mạch, gây nên sự thấm của thành mạch. Hậu quả là mất nước, xuất huyết, và có thể là đông máu nội mạch lan tỏa. Hiểu rõ cơ chế này là rất quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa biến chứng nghiêm trọng của sốt xuất huyết.