Thiếu máu hồng cầu nhỏ nguyên nhân do đâu?

Bí ẩn phía sau thiếu máu hồng cầu nhỏ: Khi cơ thể “mệt mỏi” tạo máu

Thiếu máu hồng cầu nhỏ, một tình trạng khiến các tế bào hồng cầu trong máu nhỏ hơn bình thường và kém hiệu quả trong việc vận chuyển oxy, thường không phải là một căn bệnh đơn lẻ mà là dấu hiệu cảnh báo của nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Nó không chỉ đơn thuần là sự thiếu hụt số lượng hồng cầu, mà còn là một sự bất thường trong chất lượng, chính xác hơn là trong quá trình tạo ra hemoglobin – sắc tố màu đỏ quan trọng giúp hồng cầu vận chuyển oxy đến các tế bào trong cơ thể. Vậy, những “thủ phạm” nào đứng sau sự bất thường này?

Thường trực và dễ nhận biết nhất chính là thiếu sắt. Sắt là thành phần thiết yếu trong cấu trúc hemoglobin. Khi cơ thể thiếu sắt, quá trình tổng hợp hemoglobin bị cản trở, dẫn đến sự hình thành các hồng cầu nhỏ và nhạt màu (viêm nhiễm), không thể vận chuyển đủ oxy nuôi sống cơ thể. Điều này thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản do mất máu kinh nguyệt nhiều, người ăn chay trường thiếu nguồn cung cấp sắt từ động vật, hoặc những người mắc bệnh tiêu hóa ảnh hưởng đến hấp thu sắt.

Tuy nhiên, thiếu máu hồng cầu nhỏ không chỉ đơn giản là do thiếu sắt. Bệnh Thalassemia, một nhóm rối loạn di truyền ảnh hưởng đến sản xuất hemoglobin, cũng là nguyên nhân phổ biến. Trong trường hợp này, cơ thể sản xuất hemoglobin với số lượng hoặc chất lượng kém, dẫn đến sự hình thành hồng cầu nhỏ và dễ vỡ. Bệnh này thường được di truyền trong gia đình và có thể biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng.

Thêm vào đó, suy thận mạn tính cũng góp phần đáng kể vào tình trạng thiếu máu hồng cầu nhỏ. Thận đóng vai trò quan trọng trong sản xuất erythropoietin – một hormone kích thích tủy xương tạo ra hồng cầu. Khi thận suy yếu, lượng erythropoietin giảm, dẫn đến sự giảm sản xuất hồng cầu và thiếu máu.

Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng, là vai trò của các bệnh lý viêm nhiễm kéo dài. Viêm nhiễm mãn tính, ví dụ như viêm khớp dạng thấp hay lupus ban đỏ hệ thống, có thể gây ra sự sản xuất các cytokine – các chất trung gian gây viêm – ức chế quá trình tạo máu và dẫn đến thiếu máu hồng cầu nhỏ. Trong trường hợp này, điều trị căn nguyên gây viêm nhiễm là điều cần thiết để cải thiện tình trạng thiếu máu.

Tóm lại, thiếu máu hồng cầu nhỏ không phải là một chẩn đoán đơn giản. Để xác định chính xác nguyên nhân, cần phải thực hiện các xét nghiệm máu chuyên sâu, bao gồm xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm sắt, xét nghiệm chức năng thận và thậm chí cả xét nghiệm di truyền. Chỉ khi tìm ra “thủ phạm” gây bệnh, mới có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả, giúp cơ thể “khỏe mạnh” trở lại và chấm dứt tình trạng mệt mỏi, yếu ớt do thiếu máu gây ra.