Thu nhập như thế nào là hộ nghèo?

Định nghĩa “hộ nghèo” – một ranh giới mong manh giữa đủ sống và thiếu thốn

Việc xác định hộ nghèo luôn là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng không chỉ về mặt kinh tế mà còn cả các yếu tố xã hội khác. Nghị quyết mới về tiêu chí hộ nghèo giai đoạn 2021-2025 đã đưa ra một định nghĩa cụ thể hơn, nhưng cũng không kém phần phức tạp. Theo đó, việc xác định một hộ gia đình thuộc diện nghèo không chỉ dựa trên con số thu nhập khô khan, mà còn phải xét đến nhiều yếu tố khác, tạo nên một bức tranh toàn diện hơn về mức độ khó khăn của hộ gia đình đó.

Thu nhập bình quân đầu người dưới 46 triệu đồng/năm là một ngưỡng quan trọng, nhưng chưa đủ để kết luận một hộ gia đình thuộc diện nghèo. Con số này chỉ phản ánh một phần của thực tế, đó là khả năng tiếp cận các nguồn lực kinh tế của hộ gia đình. Thu nhập này phải được xem xét trong bối cảnh tổng thể, bao gồm số người trong hộ gia đình, nguồn thu nhập chính, sự ổn định của nguồn thu nhập, và chi phí sinh hoạt tại địa phương. Một hộ gia đình 5 người có thu nhập 230 triệu đồng/năm, nghe có vẻ khá ổn, nhưng nếu chi phí sinh hoạt ở đô thị lớn cao ngất ngưởng, thì con số này có thể vẫn chưa đủ để đảm bảo một cuộc sống tối thiểu. Ngược lại, một hộ gia đình nhỏ ở vùng nông thôn với thu nhập 40 triệu đồng/năm có thể có cuộc sống khá ổn định nếu chi phí sinh hoạt thấp.

Bên cạnh yếu tố thu nhập, tiêu chí “thiếu hụt từ 3 chỉ số cơ bản về dịch vụ xã hội trở lên” mới tạo nên bức tranh đầy đủ về tình trạng nghèo đói. Đây là điểm mấu chốt phân biệt giữa nghèo về kinh tế và nghèo đa chiều. Các chỉ số này có thể bao gồm: trình độ học vấn, tiếp cận với dịch vụ y tế, nhà ở, nước sạch, vệ sinh môi trường,… Một hộ gia đình có thu nhập trên mức quy định nhưng lại thiếu thốn về giáo dục, y tế, hoặc điều kiện sống cơ bản vẫn có thể được xếp vào diện hộ nghèo. Điều này thể hiện sự quan tâm đến chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ dừng lại ở con số thu nhập.

Tóm lại, việc xác định hộ nghèo theo nghị quyết mới không đơn giản chỉ là so sánh thu nhập với con số 46 triệu đồng/năm. Đó là một quá trình đánh giá toàn diện, bao gồm cả thu nhập và các chỉ số về dịch vụ xã hội, nhằm đảm bảo tính công bằng và chính xác trong việc hỗ trợ những hộ gia đình thực sự gặp khó khăn. Mỗi trường hợp cụ thể cần được xem xét kỹ lưỡng để đưa ra kết luận chính xác nhất, tránh bỏ sót những hộ gia đình thực sự cần giúp đỡ. Con số 46 triệu đồng chỉ là một phần của bức tranh, còn phần còn lại là sự tổng hợp đánh giá toàn diện hơn về chất lượng cuộc sống của mỗi hộ gia đình.