Tại sao lại gọi là xứ?

Xứ – Định Vị Truyền Thống Vùng Miền Việt Nam

Trong tiếng Việt cổ, khái niệm “xứ” được sử dụng để chỉ định hướng và vị trí tương đối so với Thăng Long (Hà Nội), thủ đô lịch sử của đất nước. Từ định hướng này, bốn vùng miền chính của Việt Nam đã ra đời: Xứ Bắc, Xứ Đông, Xứ Nam và Xứ Đoài.

Xứ Bắc: Vùng Đất Phương Bắc

Xứ Bắc nằm ở phía bắc Thăng Long, giáp với Trung Quốc. Vùng đất này bao gồm các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Bắc, Cao Bằng, Thái Nguyên và Tuyên Quang. Do vị trí địa lý, Xứ Bắc chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của văn hóa Trung Hoa.

Xứ Đông: Vùng Đất Phương Đông

Xứ Đông nằm ở phía đông Thăng Long, tiếp giáp với vịnh Bắc Bộ. Vùng đất này bao gồm các tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định và Ninh Bình. Với đường bờ biển dài và nhấp nhô, Xứ Đông được biết đến với nghề ngư nghiệp và du lịch biển.

Xứ Nam: Vùng Đất Phương Nam

Xứ Nam nằm ở phía nam Thăng Long, bao gồm các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế. Vùng đất này có địa hình đa dạng, từ đồng bằng trù phú đến núi non hiểm trở. Xứ Nam đóng vai trò là cầu nối giữa miền Bắc và miền Trung.

Xứ Đoài: Vùng Đất Phía Tây

Xứ Đoài là vùng đất nằm ở phía tây nam Thăng Long, bao gồm các tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu và một phần tỉnh Cao Bằng. So với các vùng khác, Xứ Đoài nằm ở vị trí xa nhất so với kinh đô. Vùng đất này có địa hình đồi núi phức tạp và là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số.

Thuật ngữ “xứ” trong tiếng Việt cổ không chỉ phản ánh vị trí địa lý mà còn mang ý nghĩa tượng trưng. Mỗi vùng miền đều có những đặc điểm văn hóa, phong tục tập quán và lối sống riêng biệt, góp phần tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc màu của Việt Nam.