Cuộc khởi nghĩa chống Pháp ở Đắk Lắk (1901-1922) do Ôi HMai và MaDla, thủ lĩnh người Êđê Mdhur, lãnh đạo tại các vùng MĐrắk, Cheo Reo, Krông Búk, Krông Pắc.
Cuộc khởi nghĩa anh dũng của người Êđê chống lại ách đô hộ Pháp ở Đắk Lắk
Từ năm 1900 đến 1914, vùng cao nguyên Tây Nguyên nói chung và tỉnh Đắk Lắk nói riêng chứng kiến sự bùng nổ của phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp. Cuộc khởi nghĩa này đã ghi dấu ấn trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân ta.
Phong trào đấu tranh ở Đắk Lắk được khởi xướng và lãnh đạo bởi những thủ lĩnh người Êđê kiên cường, trong đó nổi bật nhất là Ôi HMai và MaDla. Họ cùng thủ lĩnh người Mdhur là MDrắk hợp sức lãnh đạo cuộc khởi nghĩa tại các vùng MĐrắk, Cheo Reo, Krông Búk và Krông Pắc.
Cuộc khởi nghĩa nổ ra dưới sự đàn áp và bóc lột tàn bạo của chính quyền thực dân Pháp. Người dân Êđê bị tịch thu đất đai, mất đi nguồn sinh kế truyền thống và phải chịu nhiều thứ thuế vô lý. Sự bất mãn và căm phẫn đã thôi thúc họ đứng lên chống lại kẻ xâm lược.
Với vũ khí thô sơ là gươm, giáo, cung tên, người dân Êđê đã chiến đấu anh dũng chống lại quân đội Pháp được trang bị vũ khí hiện đại. Họ sử dụng chiến thuật du kích linh hoạt, ẩn náu trong rừng rậm và tấn công bất ngờ vào các đồn bốt của Pháp.
Cuộc khởi nghĩa diễn ra liên tục trong nhiều năm, gây nhiều thiệt hại cho quân Pháp. Tuy nhiên, do chênh lệch về quân sự và vũ khí, cuộc khởi nghĩa cuối cùng đã bị đàn áp. Nhiều thủ lĩnh và nghĩa quân đã anh dũng hy sinh, trong đó có Ôi HMai và MaDla.
Mặc dù thất bại, cuộc khởi nghĩa chống Pháp ở Đắk Lắk là một minh chứng hùng hồn cho tinh thần bất khuất, kiên cường của người dân Êđê. Họ đã chiến đấu quên mình để bảo vệ quê hương, đất đai và văn hóa truyền thống của mình. Cuộc khởi nghĩa góp phần làm chậm lại quá trình xâm lược và thống trị của thực dân Pháp ở Tây Nguyên.
Ngày nay, tên tuổi của Ôi HMai, MaDla và những người anh hùng khác vẫn được người dân Đắk Lắk và Tây Nguyên tôn vinh. Họ được coi là những biểu tượng của tinh thần đấu tranh bất khuất, là niềm tự hào của các thế hệ con cháu sau này.