Apa saja yang dapat menunjukkan status gizi seseorang?

Lebih daripada Angka di Timbangan: Menilai Status Gizi Seseorang

Status gizi, jauh daripada sekadar angka pada timbangan atau ukuran pinggang, merupakan cerminan kesihatan menyeluruh seseorang. Ia mencerminkan keseimbangan antara pengambilan zat makanan dan keperluan badan untuk membina, memperbaiki, dan mengekalkan fungsi organ. Walaupun Indeks Jisim Badan (BMI) dan ukuran antropometri lain sering menjadi rujukan utama, penilaian yang komprehensif memerlukan pendekatan yang lebih holistik.

Seperti yang dinyatakan, antropometri, iaitu pengukuran fizikal badan, merupakan kaedah asas dalam menilai status gizi. Indeks Berat Badan mengikut Umur (BB/U), Tinggi Badan mengikut Umur (TB/U), dan BMI (BB/TB²) memang merupakan penunjuk utama. BB/U dan TB/U khususnya penting dalam menilai kanak-kanak dan remaja, kerana ia mengambil kira pertumbuhan dan perkembangan mereka. Nilai yang rendah menunjukkan kemungkinan kekurangan zat makanan, sementara nilai yang tinggi mungkin menunjukkan obesiti atau masalah kesihatan lain. BMI pula memberikan gambaran keseluruhan nisbah berat badan berbanding tinggi badan, namun ia mempunyai batasannya kerana tidak membezakan jisim otot dengan jisim lemak. Seseorang yang berotot mungkin mempunyai BMI tinggi walaupun mempunyai status gizi yang baik.

Namun, jangan tertipu dengan angka semata-mata. Penilaian status gizi yang tepat memerlukan pertimbangan faktor-faktor lain:

• Lingkar Lengan Atas (LILA): Pengukuran ini membantu menganggarkan jisim otot dan lemak badan, memberikan gambaran yang lebih tepat tentang rizab tenaga badan, terutama berguna dalam mengenal pasti kekurangan protein dan tenaga (PEM).

• Lingkar Pinggang dan Pinggul: Nisbah lingkar pinggang kepada lingkar pinggul (WHR) merupakan petunjuk risiko kesihatan berkaitan obesiti perut, yang dikaitkan dengan penyakit kronik seperti diabetes jenis 2 dan penyakit jantung.

• Pemeriksaan Fizikal: Doktor atau pakar pemakanan boleh menilai tanda-tanda kekurangan zat makanan melalui pemerhatian fizikal, seperti kulit kering dan pucat (kekurangan zat besi), rambut gugur (kekurangan protein), atau bengkak pada kaki (kekurangan protein).

• Ujian Makmal: Ujian darah dan air kencing boleh mengukur tahap nutrien tertentu dalam badan, seperti hemoglobin (zat besi), albumin (protein), dan vitamin. Ini membantu mengesan kekurangan zat makanan yang mungkin tidak dapat dikesan melalui pemeriksaan fizikal sahaja.

• Sejarah Pemakanan: Maklumat tentang diet harian, termasuk jenis makanan yang dimakan, kekerapan pengambilan, dan saiz hidangan, memberikan gambaran yang jelas tentang pengambilan nutrien.

• Sejarah Perubatan: Kondisi perubatan tertentu, seperti penyakit kronik dan masalah pencernaan, boleh mempengaruhi penyerapan nutrien dan seterusnya mempengaruhi status gizi.

Kesimpulannya, penilaian status gizi bukanlah satu proses yang mudah dan ringkas. Ia memerlukan gabungan pelbagai kaedah, termasuk antropometri, pemeriksaan fizikal, ujian makmal, dan sejarah pemakanan dan perubatan. Oleh itu, adalah penting untuk berjumpa dengan profesional kesihatan seperti doktor atau pakar pemakanan untuk mendapatkan penilaian yang tepat dan menyeluruh bagi memastikan kesihatan dan kesejahteraan diri. Jangan hanya bergantung kepada angka pada timbangan – status gizi anda lebih daripada itu.