Apakah stress bisa mempengaruhi produksi ASI?

Stres dan Pengeluaran Susu Ibu: Hubungan yang Kompleks

Keibubapaan merupakan satu pengalaman yang indah, tetapi juga mencabar. Di sebalik kegembiraan menggendong bayi baru lahir, ibu-ibu kerap kali berhadapan dengan pelbagai tekanan – daripada kekurangan tidur, perubahan hormon yang drastik, tuntutan fizikal dan emosi penyusuan, hinggalah kepada tekanan kewangan dan sokongan sosial yang terhad. Soalan yang sering timbul ialah: adakah stres ini boleh menjejaskan pengeluaran susu badan mereka? Jawapan ringkasnya ialah ya. Namun, hubungan antara stres dan pengeluaran ASI lebih kompleks daripada sekadar “stres mengurangkan susu.”

Seperti yang diutarakan oleh Kodrat (2010), stres boleh mengganggu penghasilan susu badan. Namun, mekanisme di sebalik gangguan ini memerlukan penjelasan yang lebih mendalam. Stres bukan sahaja melibatkan perasaan cemas atau tertekan, malah ia merangkumi pelbagai tindak balas fizikal dan kimia dalam badan. Apabila seorang ibu mengalami stres, tubuhnya akan melepaskan hormon-hormon seperti kortisol, yang merupakan hormon stres utama. Kepekatan kortisol yang tinggi dalam darah boleh mengganggu penghasilan prolaktin, hormon yang bertanggungjawab untuk merangsang penghasilan susu badan.

Selain prolaktin, oksitosin, hormon yang berperanan dalam let-down reflex (refleks pengaliran susu) juga boleh terjejas. Let-down reflex ialah proses di mana susu dilepaskan daripada kelenjar susu ke puting. Sekiranya proses ini terganggu disebabkan oleh paras kortisol yang tinggi, bayi mungkin sukar untuk menyusu dengan efektif, seterusnya memberi gambaran seolah-olah susu kurang. Ini boleh menyebabkan ibu merasa lebih tertekan, membentuk satu kitaran negatif.

Namun, penting untuk diingat bahawa bukan semua stres akan mengakibatkan pengurangan ASI. Ketahanan setiap individu terhadap stres berbeza. Tempoh dan tahap keterukan stres juga memainkan peranan. Stres jangka pendek mungkin tidak memberi kesan ketara, tetapi stres kronik dan berpanjangan lebih berkemungkinan mengganggu pengeluaran susu badan.

Oleh itu, pengurusan stres merupakan aspek penting dalam perjalanan penyusuan susu ibu. Ibu-ibu disarankan untuk mencari strategi pengurusan stres yang berkesan, seperti:

• Sokongan sosial: Berkongsi perasaan dan pengalaman dengan pasangan, keluarga, atau rakan-rakan yang memahami.
• Rehat yang mencukupi: Tidur yang cukup adalah penting untuk kesejahteraan fizikal dan mental.
• Pemakanan seimbang: Memastikan pengambilan nutrien yang mencukupi untuk menyokong penghasilan susu badan.
• Teknik relaksasi: Amalan seperti meditasi, yoga, atau senaman ringan boleh membantu mengurangkan tahap stres.
• Mencari bantuan profesional: Sekiranya stres dirasakan terlalu berat, jangan ragu untuk mendapatkan bantuan daripada kaunselor atau ahli terapi.

Kesimpulannya, walaupun stres boleh mempengaruhi pengeluaran susu badan, ia bukanlah satu faktor penentu mutlak. Dengan pengurusan stres yang berkesan dan sokongan yang sewajarnya, ibu-ibu mampu mengatasi cabaran ini dan meneruskan perjalanan penyusuan yang sihat dan berjaya. Ingatlah, mendapatkan bantuan adalah tanda kekuatan, bukan kelemahan.