Apa penyebab sakit saluran pernapasan?

Udara Kota dan Paru-paru Kita: Menyingkap Punca Sakit Saluran Pernafasan

Sakit saluran pernafasan, satu penyakit yang sering kita dengar dan alami, sebenarnya mempunyai pelbagai punca yang saling berkaitan. Ia bukanlah sekadar selesema biasa, tetapi satu spektrum penyakit yang menjejaskan sistem pernafasan kita, dari hidung hingga ke paru-paru. Memahami punca-puncanya penting bagi kita untuk mengambil langkah pencegahan dan menguruskan kesihatan kita dengan lebih berkesan.

Secara umumnya, jangkitan merupakan punca utama sakit saluran pernafasan. Virus, bakteria, dan kulat semuanya boleh menyerang saluran pernafasan kita, menyebabkan pelbagai simptom seperti batuk, selsema, demam, sakit tekak, dan sesak nafas. Virus selesema (influenza) dan virus syncytial pernafasan (RSV) merupakan antara punca jangkitan virus yang paling biasa, terutama dalam kalangan kanak-kanak dan warga emas. Bakteria seperti Streptococcus pneumoniae dan Haemophilus influenzae pula boleh menyebabkan jangkitan seperti radang paru-paru dan bronkitis. Jangkitan kulat, walaupun kurang kerap, juga boleh menyebabkan penyakit saluran pernafasan, terutamanya pada individu yang mempunyai sistem imun yang lemah.

Namun, faktor persekitaran memainkan peranan yang sama pentingnya. Kualiti udara, khususnya di kawasan bandar yang padat dengan kenderaan dan industri, merupakan penyumbang utama kepada peningkatan kes sakit saluran pernafasan. Pencemaran udara yang tinggi mengandungi pelbagai bahan pencemar seperti zarah halus (PM2.5), ozon, dan nitrogen dioksida. Zarah-zarah ini amat kecil dan boleh menembusi jauh ke dalam paru-paru, menyebabkan keradangan dan meningkatkan kerentanan kepada jangkitan. Kajian menunjukkan hubungan langsung antara peningkatan paras pencemaran udara dengan peningkatan kadar hospitalisasi dan kematian akibat penyakit saluran pernafasan akut.

Selain pencemaran udara, faktor lain seperti alahan (seperti debunga, hama debu), asap rokok, dan keadaan cuaca yang ekstrem (seperti suhu yang sangat sejuk atau panas) juga boleh mencetuskan atau memburukkan lagi sakit saluran pernafasan. Individu yang mempunyai penyakit pernafasan sedia ada seperti asma dan penyakit paru-paru obstruktif kronik (COPD) lebih berisiko mengalami komplikasi yang serius.

Kesimpulannya, sakit saluran pernafasan adalah masalah kesihatan yang kompleks yang berpunca daripada gabungan faktor jangkitan dan persekitaran. Memahami punca-punca ini membolehkan kita mengambil langkah pencegahan yang lebih berkesan, seperti mengamalkan gaya hidup sihat, mengelakkan pendedahan kepada pencemaran udara, dan mendapatkan rawatan perubatan segera sekiranya mengalami simptom-simptom yang membimbangkan. Usaha kolektif untuk memperbaiki kualiti udara di bandar-bandar kita juga amat penting dalam melindungi kesihatan pernafasan masyarakat.