Apa saja gangguan pada sistem pernapasan beserta penyebabnya?

Gangguan Sistem Pernafasan: Punca dan Impaknya

Sistem pernafasan, jentera penting untuk kehidupan, malangnya terdedah kepada pelbagai gangguan yang boleh menjejaskan fungsinya. Gangguan ini boleh berpunca daripada jangkitan, keadaan kronik, mahupun faktor persekitaran. Memahami punca-punca ini adalah langkah pertama ke arah pencegahan dan rawatan yang berkesan.

Jangkitan:

• Jangkitan Saluran Pernafasan Atas (ISPA): Jangkitan virus seperti selesema dan influenza adalah punca lazim ISPA. Gejala biasa termasuk hidung berair, batuk, sakit tekak, dan demam. Kebanyakan kes ISPA adalah ringan dan sembuh sendiri, namun komplikasinya boleh merebak ke bahagian bawah sistem pernafasan.
• Pneumonia: Jangkitan paru-paru yang boleh disebabkan oleh bakteria, virus, atau kulat. Pneumonia boleh mengancam nyawa, terutamanya bagi golongan berisiko tinggi seperti warga emas dan kanak-kanak. Gejala termasuk batuk berkahak, demam, sesak nafas, dan sakit dada.
• Bronkitis: Keradangan pada bronkus, saluran udara yang menghubungkan trakea ke paru-paru. Bronkitis boleh disebabkan oleh jangkitan virus atau bakteria, atau pendedahan kepada perengsa seperti asap rokok. Gejala termasuk batuk berterusan, sesak nafas, dan penghasilan lendir.
• Tuberkulosis (TB) / Batuk Kering: Penyakit berjangkit yang disebabkan oleh bakteria Mycobacterium tuberculosis. TB biasanya menyerang paru-paru, tetapi boleh juga menjejaskan organ lain. Gejala TB termasuk batuk berpanjangan (lebih daripada dua minggu), demam, berpeluh malam, dan penurunan berat badan.

Keadaan Kronik:

• Asma: Penyakit kronik yang menyebabkan keradangan dan penyempitan saluran udara. Pencetus asma termasuk alergen, perengsa, dan senaman. Gejala asma termasuk sesak nafas, batuk, dan berdehit.
• Penyakit Paru Obstruktif Kronik (PPOK): Kumpulan penyakit paru-paru progresif yang menyukarkan pernafasan. Merokok adalah punca utama PPOK. Gejala PPOK termasuk sesak nafas, batuk kronik, dan penghasilan lendir yang berlebihan.
• Emboli Paru: Keadaan di mana arteri di paru-paru tersumbat, biasanya oleh darah beku. Emboli paru boleh mengancam nyawa dan memerlukan rawatan segera. Gejala termasuk sesak nafas secara tiba-tiba, sakit dada, dan batuk berdarah.
• Hipertensi Pulmonal: Tekanan darah tinggi di arteri paru-paru. Hipertensi pulmonal boleh disebabkan oleh pelbagai faktor, termasuk penyakit paru-paru, penyakit jantung, dan penyakit autoimun. Gejala termasuk sesak nafas, keletihan, dan pening.
• Fibrosis Pulmonari: Penyakit yang menyebabkan parut dan pengerasan tisu paru-paru. Punca fibrosis pulmonari selalunya tidak diketahui. Gejala termasuk sesak nafas progresif, batuk kering, dan keletihan.

Faktor Persekitaran:

• Pencemaran Udara: Pendedahan kepada pencemaran udara boleh memburukkan lagi keadaan pernafasan sedia ada dan meningkatkan risiko penyakit pernafasan.
• Alergen: Bahan-bahan seperti debunga, hama habuk, dan bulu haiwan boleh mencetuskan reaksi alahan dan memburukkan lagi gejala asma.
• Asap Rokok: Merokok adalah faktor risiko utama bagi pelbagai penyakit pernafasan, termasuk PPOK dan kanser paru-paru.

Gangguan sistem pernafasan boleh memberi impak yang signifikan terhadap kualiti hidup. Penting untuk mendapatkan rawatan perubatan jika anda mengalami sebarang gejala gangguan pernafasan. Pencegahan melalui gaya hidup sihat, mengelakkan pendedahan kepada perengsa, dan pengambilan vaksin juga memainkan peranan penting dalam menjaga kesihatan sistem pernafasan.