Apakah wajib lamaran sebelum menikah?

Wajibkah Lamaran Sebelum Menikah dalam Perspektif Islam?

Pernikahan, sebuah ikatan suci yang disaksikan oleh Allah SWT, memerlukan persiapan yang teliti dan penuh pertimbangan. Dalam masyarakat Melayu Islam, amalan melamar pasangan sebelum akad nikah (khatbah) sudah sebati dengan budaya kita. Namun, adakah lamaran ini sekadar adat resam semata-mata, atau adakah ia suatu kewajiban yang perlu dipenuhi sebelum melangkah ke gerbang perkahwinan?

Secara umumnya, fatwa dan pandangan ulama’ berbeza sedikit dalam mentafsirkan kewajiban lamaran ini. Walaupun tiada ayat Al-Quran yang secara eksplisit menyatakan kewajipan melamar, namun Surah Al-Baqarah ayat 235 seringkali dirujuk sebagai asas kepada pentingnya proses pertunangan dan lamaran. Ayat ini menggariskan tentang akad nikah yang sah dan melibatkan persetujuan kedua-dua belah pihak. Proses lamaran, dalam konteks ini, dilihat sebagai satu langkah awal bagi mencapai persetujuan tersebut. Ia merupakan medium perbincangan dan persetujuan rasmi antara keluarga bakal pengantin lelaki dan bakal pengantin perempuan. Melalui lamaran, terjalinlah persefahaman dan persetujuan mengenai syarat-syarat perkahwinan, termasuk mas kahwin dan lain-lain.

Justeru, kewajiban lamaran ini lebih berfokus kepada aspek kesepakatan dan persetujuan daripada sekadar ritual semata. Ketiadaan proses lamaran yang melibatkan persetujuan kedua-dua belah keluarga boleh dianggap sebagai satu kelemahan dari sudut kesempurnaan dan kesahihan perkahwinan dari sudut pandangan syarak. Meskipun akad nikah mungkin sah di sisi undang-undang, namun ia mungkin kurang sempurna jika tidak dilengkapi dengan proses lamaran yang melibatkan persetujuan dan perbincangan yang mendalam.

Lebih daripada sekadar formaliti, lamaran juga memainkan peranan penting dalam membina hubungan yang sihat dan harmonis antara dua keluarga. Ia memberi peluang bagi kedua-dua pihak untuk mengenali dan memahami antara satu sama lain, mengurangkan kemungkinan terjadinya konflik selepas perkahwinan. Ia juga membina rasa hormat dan penghargaan antara keluarga, serta menanam nilai kesopanan dan adab dalam proses pernikahan.

Kesimpulannya, walaupun tiada dalil yang secara mutlak mewajibkan lamaran dalam bentuk ritualistik, namun proses lamaran merupakan langkah penting dalam memastikan kesepakatan dan persetujuan antara kedua-dua belah pihak dalam pernikahan. Ia merupakan satu proses yang dianjurkan dan dianggap sebagai sunnah muakkadah bagi menjamin kesempurnaan dan keberkatan perkahwinan. Ketiadaannya bukan bermakna perkahwinan itu batal, tetapi ia boleh menjejaskan kesempurnaan dan keharmonian perkahwinan dari sudut agama dan masyarakat. Oleh itu, adalah lebih baik jika proses lamaran dilaksanakan dengan sepenuh perhatian dan kesungguhan.