Akad apa saja yang digunakan dalam pasar modal syariah?

Akad-Akad Asas dalam Pasaran Modal Syariah: Lebih daripada Sekadar Musyarakah

Pasaran modal Syariah, selari dengan prinsip-prinsip Islam, beroperasi berdasarkan akad-akad yang mematuhi hukum Syarak. Walaupun akad musyarakah sering disebut sebagai tunjang utama, realitinya, pelbagai akad lain digunakan untuk membina kerangka perniagaan dan pelaburan yang selari dengan nilai-nilai Islam. Memahami kepelbagaian ini amat penting bagi memahami keunikan dan kekuatan pasaran modal Syariah.

Artikel ini akan mengupas beberapa akad penting yang menjadi asas dalam pasaran modal Syariah, menghuraikan peranan dan aplikasinya, sekaligus menonjolkan kepelbagaian di luar daripada hanya akad musyarakah.

Seperti yang dinyatakan, akad musyarakah memang memainkan peranan utama. Ia merupakan akad perkongsian keuntungan dan kerugian berdasarkan nisbah modal yang disumbangkan. Keuntungan dan kerugian ditanggung bersama-sama mengikut nisbah tersebut, mencerminkan prinsip keadilan dan kerjasama yang menjadi teras Islam. Namun, aplikasi musyarakah dalam pasaran modal Syariah lebih kompleks daripada sekadar perkongsian mudah. Ia boleh diadaptasi dalam pelbagai instrumen kewangan seperti sukuk dan dana pelaburan Syariah.

Selain musyarakah, akad mudarabah turut berperanan penting. Dalam akad ini, satu pihak (rabbul mal) menyediakan modal, sementara pihak lain (mudarib) menguruskan pelaburan dan usaha perniagaan. Keuntungan dikongsi mengikut nisbah yang telah dipersetujui, sementara kerugian ditanggung oleh rabbul mal sahaja. Akad ini sesuai untuk situasi di mana satu pihak mempunyai modal tetapi kekurangan kepakaran, manakala pihak lain mempunyai kepakaran tetapi terhad dari segi modal. Mudarabah sering digunakan dalam pengurusan dana dan pelaburan Syariah.

Akad salam pula merupakan akad jual beli secara tangguh di mana harga barang dibayar terlebih dahulu sebelum barang itu diserahkan. Ini penting dalam pasaran modal Syariah untuk memastikan transaksi mengikut garis panduan Syarak dan mengelakkan unsur riba (faedah). Ia sering digunakan dalam pembelian komoditi dan produk pertanian.

Akad istisna’ pula merupakan akad pembuatan sesuatu barang berdasarkan tempahan. Pelanggan membayar harga barang secara berperingkat atau sekaligus, manakala pengilang bertanggungjawab untuk menghasilkan barangan tersebut mengikut spesifikasi yang telah dipersetujui. Akad ini digunakan dalam pasaran modal Syariah untuk pembiayaan projek-projek pembangunan dan infrastruktur.

Akhir sekali, penggunaan sukuk perlu disebut. Sukuk bukan satu akad semata-mata, tetapi satu instrumen kewangan Syariah yang berasaskan beberapa akad, termasuk musyarakah, mudarabah, dan istisna’. Sukuk menawarkan peluang pelaburan yang patuh Syariah dan membuka akses kepada pasaran modal kepada pelabur Islam.

Kesimpulannya, pasaran modal Syariah bukanlah semata-mata bergantung kepada akad musyarakah. Ia merupakan satu sistem yang kompleks dan dinamik yang memanfaatkan pelbagai akad untuk membina struktur perniagaan dan pelaburan yang patuh Syariah. Pemahaman yang mendalam terhadap akd-akad ini amat penting bagi memastikan pembangunan dan pertumbuhan pasaran modal Syariah yang mampan dan beretika.