Jak liczone jest oprocentowanie?

Jak naprawdę liczone jest oprocentowanie? Prawda o procentach składanych i prostych

Oprocentowanie, choć wydaje się proste na pierwszy rzut oka, kryje w sobie pewne niuanse, które warto zrozumieć, aby uniknąć nieporozumień i podjąć świadome decyzje finansowe. Podawana wartość procentowa, np. 5% w skali roku, to jedynie punkt wyjścia do obliczeń, a rzeczywisty zysk zależy od kilku kluczowych czynników.

Po pierwsze, musimy rozróżnić oprocentowanie proste od oprocentowania składanego.

Oprocentowanie proste oznacza, że odsetki są naliczane tylko od kwoty początkowej. W przykładzie z 5% rocznie i depozycie 1000 zł, po roku otrzymamy 50 zł odsetek (1000 zł x 0,05). Po dwóch latach otrzymamy 100 zł (1000 zł x 0,05 x 2). Jest to rzadko spotykane w praktyce, głównie w przypadku bardzo krótkoterminowych lokat.

Oprocentowanie składane jest zdecydowanie bardziej powszechne. Oznacza, że odsetki naliczone w danym okresie są doliczane do kapitału, a w kolejnym okresie odsetki naliczane są już od zwiększonej sumy. To właśnie efekt “śnieżki”, który sprawia, że zyski rosną szybciej niż przy oprocentowaniu prostym.

Kluczowe w oprocentowaniu składanym jest kapitalizacja. Określa ona, jak często odsetki są doliczane do kapitału. Może to być:

• Roczna kapitalizacja: Odsetki doliczane są raz w roku.
• Kwartalna kapitalizacja: Odsetki doliczane są co kwartał (4 razy w roku).
• Miesięczna kapitalizacja: Odsetki doliczane są co miesiąc (12 razy w roku).
• Dzienna kapitalizacja: Odsetki doliczane są każdego dnia.

Im częstsza kapitalizacja, tym wyższy finalny zysk, choć różnica między kapitalizacją miesięczną a dzienną może być niewielka.

Jak zatem obliczyć rzeczywisty zysk?

Proste dzielenie oprocentowania rocznego przez liczbę okresów (np. 5%/2 dla półrocza) jest tylko przybliżeniem i działa poprawnie tylko dla oprocentowania prostego. Dla oprocentowania składanego należy użyć wzoru na procent składany:

*K = K₀ (1 + r/n)^(nt)**

Gdzie:

• K – końcowa wartość kapitału
• K₀ – początkowa wartość kapitału
• r – roczne oprocentowanie (w ułamku dziesiętnym, np. 5% = 0.05)
• n – liczba okresów kapitalizacji w roku
• t – liczba lat

Pamiętajmy też o podatku od zysków kapitałowych, który obniża rzeczywisty zysk z lokat. Ten podatek jest naliczany od kwoty odsetek i jego wysokość zależy od przepisów prawnych.

Podsumowując, oprocentowanie to nie tylko liczba procentowa podana w ofercie. Aby precyzyjnie oszacować zysk, należy uwzględnić rodzaj oprocentowania, częstotliwość kapitalizacji oraz podatek od zysków kapitałowych. Zrozumienie tych czynników pozwoli na bardziej świadome podejmowanie decyzji finansowych.