Jaką stopę dyskontową przyjąć?

Jaka stopę dyskontową przyjąć? – Klucz do racjonalnej oceny inwestycji

Wybór odpowiedniej stopy dyskontowej jest kluczowy dla prawidłowej oceny opłacalności inwestycji. Zbyt niska stopa może prowadzić do błędnego uznania nieopłacalnego projektu za atrakcyjny, podczas gdy zbyt wysoka – do odrzucenia potencjalnie rentownego przedsięwzięcia. Problem wyboru odpowiedniej stopy dyskontowej nie jest trywialny i wymaga uwzględnienia źródła finansowania inwestycji oraz alternatywnych możliwości lokowania kapitału.

Powszechnie powtarzane twierdzenie, że przy finansowaniu z kredytu bankowego stopa dyskontowa powinna być równa stopie oprocentowania kredytu, jest uproszczeniem, choć intuicyjnym. Owszem, ta stopa odzwierciedla koszt bezpośredni pozyskania kapitału. Jednakże nie uwzględnia ona ryzyka związanego z inwestycją. Wyższa stopa oprocentowania kredytu sugeruje wyższy poziom ryzyka postrzegany przez bank. Jeśli ryzyko inwestycji jest wyższe niż ryzyko kredytowane przez bank, zastosowanie samej stopy oprocentowania kredytu będzie niedoszacowaniem rzeczywistego kosztu kapitału. Należy wówczas dodać premię za ryzyko, uwzględniającą specyfikę danego projektu.

Analogicznie, w przypadku finansowania z własnych środków, twierdzenie, że stopa dyskontowa powinna równać się stopie zysku z alternatywnych inwestycji, wymaga doprecyzowania. “Stopa zysku” jest pojęciem dość nieprecyzyjnym. Należy rozróżnić stopę zwrotu oczekiwaną z alternatywnych inwestycji o porównywalnym ryzyku. Inwestycja w bezpieczne obligacje skarbu państwa ma inną stopę zwrotu niż inwestycja w akcje spółek z sektora nowych technologii. Zastosowanie stopy zwrotu z inwestycji o znacznie niższym ryzyku do oceny projektu wysokiego ryzyka doprowadzi do zaniżenia rzeczywistego kosztu kapitału.

W praktyce, optymalny wybór stopy dyskontowej wymaga holistycznego podejścia. Należy uwzględnić:

• Koszt kapitału: Oprocentowanie kredytu (z uwzględnieniem prowizji i opłat) lub stopę zwrotu z alternatywnych inwestycji o porównywalnym ryzyku.
• Premię za ryzyko: Dodatkowy współczynnik uwzględniający niepewność związaną z osiągnięciem przewidywanych przepływów pieniężnych. Ten element jest subiektywny i zależy od specyfiki inwestycji, analizy wrażliwości oraz oceny doświadczenia inwestora.
• Czas trwania inwestycji: Dłuższe inwestycje zazwyczaj wymagają wyższej stopy dyskontowej, aby uwzględnić większe ryzyko i niepewność w dłuższym horyzoncie czasowym.

Podsumowując, nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi na pytanie o odpowiednią stopę dyskontową. Jest to proces decyzyjny, który wymaga starannej analizy, uwzględniający zarówno koszt kapitału, jak i poziom ryzyka związany z konkretną inwestycją. Zastosowanie uproszczonych założeń może prowadzić do błędnych wniosków i niepotrzebnych strat.