Gdzie jest najmniej jodu w Polsce?

Jodowa Pustynia? Gdzie w Polsce Jesteśmy Najbardziej Narażeni na Niedobór Jodu?

Polska, choć otoczona morzem Bałtyckim, nie jest krajem jednolitym pod względem zawartości jodu w środowisku. Podczas gdy bliskość morza zazwyczaj wiąże się z lepszym zaopatrzeniem w ten pierwiastek, pewne regiony naszego kraju zmagają się z chronicznym niedoborem jodu w glebie, wodzie i, co za tym idzie, w spożywanej żywności. Gdzie zatem kryje się “jodowa pustynia” w Polsce i dlaczego suplementacja jodu jest tam szczególnie ważna?

Mówiąc o obszarach narażonych na niedobór jodu, niemal automatycznie myślimy o południowo-wschodniej Polsce, zwłaszcza o terenach górskich i podgórskich. Dlaczego właśnie tam? Kluczem jest geologia i historia tych ziem.

• Gleba: Obszary górskie, zwłaszcza Karpaty, charakteryzują się glebami, które naturalnie zawierają mniejsze ilości jodu. Erozja gleby, spowodowana ukształtowaniem terenu i intensywnymi opadami deszczu, dodatkowo przyczynia się do jego wypłukiwania.
• Woda: Podobnie jak w glebie, także w wodach podziemnych i powierzchniowych na tych terenach stężenie jodu jest niskie. Rzeki górskie mają tendencję do szybkiego przepływu, co utrudnia absorpcję jodu z otoczenia.
• Oddalenie od morza: Chociaż teoretycznie Polska ma dostęp do Bałtyku, jego wpływ na zawartość jodu w powietrzu i glebie maleje wraz z odległością. Południowo-wschodnia Polska jest relatywnie oddalona od morskiego wybrzeża, co dodatkowo pogłębia problem niedoboru.

Konsekwencje niedoboru jodu są poważne. Jod jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, która produkuje hormony regulujące metabolizm, wzrost i rozwój. Niedobór jodu prowadzi do:

• Zaburzeń funkcjonowania tarczycy: Najczęstszym objawem jest wole endemiczne, czyli powiększenie tarczycy.
• Problemów neurologicznych i poznawczych: Niedobór jodu w okresie ciąży i wczesnego dzieciństwa może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń mózgu i opóźnienia rozwoju umysłowego.
• Problemów z płodnością: Niedoczynność tarczycy, spowodowana niedoborem jodu, może utrudniać zajście w ciążę i zwiększać ryzyko poronień.

Dlatego też, dla mieszkańców południowo-wschodniej Polski, a zwłaszcza kobiet w ciąży i karmiących piersią, dzieci i młodzieży, suplementacja jodu jest szczególnie ważna. Polskie prawo nakłada obowiązek jodowania soli kuchennej, jednak często spożywamy jej zbyt mało, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na jod.

Co można zrobić, aby zadbać o odpowiedni poziom jodu?

• Spożywać jodowaną sól: Upewnij się, że używasz w kuchni wyłącznie soli jodowanej.
• Włączyć do diety produkty bogate w jod: Ryby morskie (dorsz, łosoś, tuńczyk), owoce morza, wodorosty morskie to naturalne źródła jodu.
• Skonsultować się z lekarzem: W przypadku podejrzenia niedoboru jodu, warto skonsultować się z lekarzem, który może zlecić badania i zalecić odpowiednią suplementację.

Pamiętajmy, że profilaktyka jest kluczem do zachowania zdrowia. Zwracając uwagę na poziom jodu w diecie i w razie potrzeby suplementując go, możemy skutecznie przeciwdziałać negatywnym skutkom jego niedoboru, szczególnie w regionach, gdzie jest on naturalnie mniej dostępny. Nie ignorujmy ryzyka “jodowej pustyni” w Polsce i zadbajmy o swoje zdrowie!