Jak sprawdzić, czy to krztusiec?

Krztusiec: Podejrzenia, objawy i nowoczesna diagnostyka

Krztusiec, znany również jako koklusz, to wysoce zakaźna choroba układu oddechowego, wywoływana przez bakterię Bordetella pertussis. Mimo dostępnych szczepień, nadal stanowi problem zdrowotny, szczególnie u niemowląt, u których może prowadzić do poważnych powikłań. Dlatego tak ważne jest, aby potrafić rozpoznać potencjalne symptomy krztuśca i wiedzieć, kiedy szukać profesjonalnej pomocy.

Kiedy powinniśmy podejrzewać krztusiec?

Podejrzenie krztuśca powinno się pojawić, gdy obserwujemy charakterystyczny przebieg choroby, zwłaszcza u osób nieszczepionych lub nie w pełni zaszczepionych, oraz u niemowląt. Choroba zazwyczaj rozwija się w trzech fazach:

• Faza nieżytowa (1-2 tygodnie): Przypomina zwykłe przeziębienie. Występuje katar, łagodny kaszel, czasami lekka gorączka. To właśnie w tej fazie choroba jest najbardziej zaraźliwa.
• Faza napadowa (2-6 tygodni, a czasem dłużej): To kluczowa faza, charakteryzująca się intensywnymi, napadowymi atakami kaszlu. Kaszel jest suchy, spazmatyczny i kończy się charakterystycznym “pianiem” (wdech przypominający “kukuryku”). Ataki są męczące, szczególnie dla niemowląt, mogą prowadzić do sinicy (zasinienia twarzy), wymiotów, a nawet krótkotrwałej utraty przytomności. Napady kaszlu mogą być wywoływane przez bodźce zewnętrzne, takie jak mówienie, jedzenie, a nawet zmiany temperatury.
• Faza zdrowienia (trwa tygodnie, a nawet miesiące): Kaszel stopniowo słabnie, ale może utrzymywać się przez długi czas. W tej fazie organizm wraca do zdrowia.

Objawy alarmowe – kiedy niezwłocznie szukać pomocy medycznej?

Pamiętajmy, że krztusiec, szczególnie u niemowląt, może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc, drgawki, uszkodzenie mózgu, a nawet śmierć. Natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeśli zauważysz:

• Sinicę podczas napadów kaszlu: To oznaka niedotlenienia organizmu.
• Trudności w oddychaniu: Szybki, świszczący oddech, zapadanie się przestrzeni międzyżebrowych.
• Apnoe (przerwy w oddychaniu) u niemowląt: Nawet krótkotrwałe.
• Drgawki.
• Odwodnienie.
• Podejrzenie zapalenia płuc.

Nowoczesna diagnostyka – badanie serologiczne

W diagnostyce krztuśca, oprócz oceny objawów klinicznych, kluczowe znaczenie mają badania laboratoryjne. Klasyczne metody, takie jak hodowla Bordetella pertussis z wymazu z nosogardzieli, mogą być trudne do wykonania i mają ograniczoną czułość, zwłaszcza w późniejszych stadiach choroby.

Dlatego coraz częściej stosuje się badania serologiczne, które pozwalają na wykrycie swoistych przeciwciał w klasach IgG, IgA i IgM przeciwko Bordetella pertussis. Te przeciwciała pojawiają się w odpowiedzi na zakażenie.

• Przeciwciała IgM: Pojawiają się jako pierwsze po zakażeniu, sygnalizując wczesną fazę choroby.
• Przeciwciała IgA: Również świadczą o aktywnej infekcji.
• Przeciwciała IgG: Pojawiają się później i utrzymują się dłużej, wskazując na przebyte zakażenie lub odporność poszczepienną.

Interpretacja wyników badań serologicznych powinna być przeprowadzona przez lekarza, ponieważ poziom przeciwciał może być różny w zależności od etapu choroby, historii szczepień i indywidualnej reakcji organizmu.

Podsumowanie

Podejrzenie krztuśca powinno się pojawić w przypadku charakterystycznych napadów kaszlu, zwłaszcza u niemowląt i osób nieszczepionych. Wczesna diagnostyka i leczenie są kluczowe, aby uniknąć poważnych powikłań. Badanie serologiczne jest cennym narzędziem diagnostycznym, które pomaga potwierdzić rozpoznanie i wdrożyć odpowiednie postępowanie. Pamiętaj, w razie wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem!