Co ogranicza wchłanianie witaminy B12?

Witamina B12: Ukryte przeszkody na drodze do wchłaniania

Witamina B12, znana również jako kobalamina, jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiada za produkcję czerwonych krwinek, sprawne działanie układu nerwowego i syntezę DNA. Niedobór tej witaminy może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak anemia, uszkodzenie nerwów, a nawet problemy neurologiczne. Chociaż wiele osób zdaje sobie sprawę z korzyści płynących z suplementacji, często zapominamy o czynnikach, które mogą znacząco ograniczać wchłanianie B12, nawet przy odpowiedniej podaży.

Oprócz powszechnie znanych przyczyn niedoboru B12, takich jak dieta wegańska czy choroby autoimmunologiczne, istnieją mniej oczywiste przeszkody, które warto wziąć pod uwagę.

Metformina: Cichy wróg B12?

Metformina, powszechnie stosowany lek w leczeniu cukrzycy typu 2, jest często pomijany jako potencjalny czynnik wpływający na absorpcję witaminy B12. Badania wykazały, że długotrwałe stosowanie metforminy może zakłócać wchłanianie B12 w jelitach, prowadząc do obniżenia jej poziomu we krwi. Mechanizm tego działania nie jest do końca poznany, ale uważa się, że metformina wpływa na:

• Zmianę mikroflory jelitowej: Metformina może wpływać na skład mikroflory, zmniejszając populację bakterii odpowiedzialnych za syntezę i ułatwianie wchłaniania B12.
• Zaburzenia w funkcjonowaniu komórek okładzinowych żołądka: Komórki te produkują czynnik wewnętrzny (czynnik Castle’a), niezbędny do związania B12 i przetransportowania jej do jelita cienkiego, gdzie jest wchłaniana. Metformina może wpływać na ich funkcjonowanie, redukując produkcję czynnika Castle’a.
• Zaburzenia w transporcie B12 w jelicie krętym: Metformina może utrudniać proces wchłaniania B12 w końcowym odcinku jelita cienkiego (jelito kręte).

Co możemy z tym zrobić?

Osoby przyjmujące metforminę przez dłuższy czas powinny regularnie monitorować poziom witaminy B12 we krwi. Jeżeli zostanie stwierdzony niedobór, należy skonsultować się z lekarzem, który może zalecić:

• Suplementację witaminą B12: Dostępne są różne formy suplementacji, w tym doustne, podjęzykowe i iniekcje. Wybór zależy od stopnia niedoboru i indywidualnych preferencji pacjenta.
• Dostosowanie dawki metforminy (w porozumieniu z lekarzem): W niektórych przypadkach, zmiana dawki metforminy może pomóc w poprawie wchłaniania B12. NIGDY nie należy zmieniać dawki leku samodzielnie!
• Dietę bogatą w B12: Warto włączyć do diety produkty bogate w B12, takie jak mięso, ryby, jaja i nabiał (o ile dieta to umożliwia).

Inne czynniki utrudniające wchłanianie witaminy B12:

Oprócz metforminy, istnieje wiele innych czynników, które mogą zakłócać wchłanianie B12:

• Wiek: Z wiekiem produkcja kwasu solnego w żołądku spada, co utrudnia oddzielenie B12 od białek pokarmowych.
• Choroby żołądka i jelit: Zapalenie żołądka, choroba Crohna, celiakia, resekcja żołądka lub jelit mogą upośledzać wchłanianie B12.
• Stosowanie leków hamujących wydzielanie kwasu żołądkowego (inhibitorów pompy protonowej – IPP): Leki te, stosowane w leczeniu zgagi i refluksu, mogą obniżać kwasowość żołądka, utrudniając wchłanianie B12.
• Nadużywanie alkoholu: Alkohol może uszkadzać błonę śluzową żołądka i jelit, wpływając na wchłanianie B12.
• Pasożyty: Niektóre pasożyty jelitowe mogą konkurować z organizmem o witaminę B12.

Podsumowanie:

Wchłanianie witaminy B12 jest procesem złożonym i podatnym na zakłócenia. Świadomość potencjalnych przeszkód, takich jak stosowanie metforminy czy innych leków, choroby przewlekłe czy styl życia, jest kluczowa dla utrzymania optymalnego poziomu B12 i zapobiegania niedoborom. Regularne badania krwi i konsultacja z lekarzem pozwolą na wczesne wykrycie problemów i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Pamiętajmy, że dbanie o zdrowie to holistyczne podejście, uwzględniające zarówno dietę, styl życia, jak i świadomość potencjalnych interakcji między lekami a składnikami odżywczymi.