Jak działa urlop z powodu siły wyższej?

Urlop z powodu siły wyższej: Nowy wymiar wsparcia pracownika w nagłych sytuacjach

Od 1 lutego 2025 roku, polskie prawo pracy wzbogaci się o istotny element, mający na celu zwiększenie poczucia bezpieczeństwa i wsparcie pracownika w trudnych, nieprzewidzianych okolicznościach – urlop z powodu siły wyższej. To nowe uprawnienie, będące odpowiedzią na realia życia i nieoczekiwane zdarzenia, które mogą nagle zakłócić codzienność każdego z nas.

Czym jest ten urlop i komu przysługuje? Przede wszystkim, jest to zwolnienie od pracy, którego celem jest umożliwienie pracownikowi natychmiastowej reakcji na nagłe, pilne sprawy rodzinne. Kluczowe jest tutaj wystąpienie siły wyższej, czyli zdarzenia losowego, zewnętrznego, niemożliwego do przewidzenia i zapobieżenia, które powoduje, że pracownik musi niezwłocznie podjąć działania.

Konkretnie, mówimy o sytuacjach takich jak:

• Nagła choroba członka rodziny, wymagająca natychmiastowej opieki lub transportu do szpitala.
• Nieszczęśliwy wypadek, w którym ucierpiał bliski i potrzebuje pilnej pomocy.
• Inne kryzysowe sytuacje rodzinne, które wymagają bezpośredniego zaangażowania pracownika.

Ważne: Urlop z powodu siły wyższej nie jest urlopem wypoczynkowym i nie powinien być traktowany jako alternatywa dla urlopu na żądanie. Jego celem jest reagowanie na realne, nagłe i nieprzewidziane problemy.

Jak skorzystać z tego uprawnienia?

Pracownik, który znajdzie się w opisanej sytuacji, ma prawo do dwóch dni (lub 16 godzin) zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego. To od pracownika zależy, czy wykorzysta je w całości na raz, czy rozłoży na mniejsze odcinki czasowe, w zależności od potrzeb.

Kluczowe aspekty, o których warto pamiętać:

• Obowiązuje od 1 lutego 2025 roku. Skorzystanie z urlopu możliwe będzie dopiero po tej dacie.
• Dotyczy tylko pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. Nie można go wykorzystać na inne cele, nawet jeśli są ważne.
• Wymaga natychmiastowej interwencji pracownika. Chodzi o sytuacje, w których obecność i działanie pracownika są niezbędne w danej chwili.
• Wysokość wynagrodzenia za czas tego zwolnienia określa odpowiedni przepis (art. 173(1) § 2 Kodeksu Pracy). Oznacza to, że za czas zwolnienia z powodu siły wyższej pracownik otrzyma połowę wynagrodzenia.
• Procedura zgłoszenia: Choć szczegóły procedury zgłoszenia nie zostały jeszcze doprecyzowane w Kodeksie Pracy, można się spodziewać, że pracownik będzie zobowiązany do poinformowania pracodawcy o przyczynie i przewidywanym czasie trwania nieobecności, najlepiej niezwłocznie po zaistnieniu okoliczności.

Podsumowując:

Urlop z powodu siły wyższej to nowa, ważna forma wsparcia dla pracowników, która pozwoli im skuteczniej radzić sobie z nagłymi, trudnymi sytuacjami rodzinnymi. To krok w stronę bardziej elastycznego i empatycznego podejścia do potrzeb pracownika, uwzględniającego realia życia i nieprzewidywalność zdarzeń losowych. Od 1 lutego 2025 roku, każdy pracownik będzie miał dodatkowe narzędzie, pozwalające na godzenie obowiązków zawodowych z nagłymi potrzebami rodziny.