Czym spowodowany jest refluks?

Nie tylko waga i palenie: Skomplikowane przyczyny refluksu żołądkowo-przełykowego

Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD), potocznie zwany zgagą, to powszechny problem zdrowotny, dotykający miliony ludzi na całym świecie. Choć powszechnie kojarzy się go z nadwagą i paleniem tytoniu, przyczyny tego schorzenia są znacznie bardziej złożone i wieloczynnikowe. Proste stwierdzenie „to przez wagę” rzadko oddaje pełny obraz problemu.

Oczywiście, otyłość rzeczywiście jest jednym z kluczowych czynników ryzyka. Nadmierna masa ciała zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej, co sprzyja cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Podobnie działa ciąża, która również zwiększa ciśnienie wewnątrzbrzuszne.

Palenie tytoniu to kolejny ważny element układanki. Nikotyna osłabia zwieracz dolny przełyku, czyli mięsień, który pełni funkcję „zaworu” zapobiegającego cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej. Dym tytoniowy dodatkowo podrażnia błonę śluzową przełyku, pogłębiając objawy refluksu.

Jednak skupienie się wyłącznie na stylu życia byłoby uproszczeniem. Istnieje szereg chorób przewlekłych, które mogą przyczyniać się do rozwoju GERD. Astma i cukrzyca to tylko dwa przykłady. W przypadku astmy, leki stosowane w jej leczeniu mogą wpływać na funkcjonowanie zwieracza dolnego przełyku. Z kolei cukrzyca, poprzez zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, może ułatwiać refluks.

Warto również zwrócić uwagę na przepuklinę rozworu przełykowego. Jest to stan, w którym część żołądka przemieszcza się do klatki piersiowej, przez rozwór przełykowy przepony. Ta anatomiczna nieprawidłowość znacząco zwiększa ryzyko refluksu, ponieważ zaburza prawidłowe funkcjonowanie zwieracza dolnego przełyku i ułatwia cofanie się kwaśnej treści.

Innymi, mniej powszechnymi, ale istotnymi czynnikami mogą być: nieprawidłowe nawyki żywieniowe (np. spożywanie dużych posiłków, picie alkoholu, spożywanie ostrych przypraw), stres, niektóre leki (np. niektóre leki przeciwbólowe, bisfosfoniany), a nawet genetyczne predyspozycje.

Podsumowując, refluks żołądkowo-przełykowy to schorzenie o złożonej etiologii. Jego wystąpienie jest często efektem interakcji wielu czynników, a skupienie się tylko na kilku najpowszechniejszych, takich jak otyłość i palenie, może prowadzić do niedostatecznego leczenia i pogarszania stanu zdrowia pacjenta. Dlatego też, w przypadku uporczywych objawów refluksu, kluczowa jest konsultacja z lekarzem, który pomoże ustalić przyczynę problemu i dobrać odpowiednie leczenie.