Dlaczego katar nasila się wieczorem?

Wieczorny atak kataru: dlaczego nasze nosy buntują się po zachodzie słońca?

Katar, ten uciążliwy towarzysz infekcji dróg oddechowych, potrafi dać się we znaki w różny sposób. Jednak wielu z nas zauważa charakterystyczny wzrost jego intensywności wieczorem. Dlaczego tak się dzieje? Choć powszechnie mówi się o wzmożonym wydzielaniu śluzu, prawdziwe wyjaśnienie kryje się w subtelnych, hormonalnych mechanizmach naszego organizmu.

Kluczem do zrozumienia tego zjawiska jest rytm dobowy i jego wpływ na poziom kortyzolu – hormonu o silnym działaniu przeciwzapalnym. Kortyzol, często określany jako “hormon stresu”, pełni w rzeczywistości znacznie szerszą rolę w regulacji procesów fizjologicznych. Jedną z tych ról jest właśnie modulacja odpowiedzi zapalnej.

W ciągu dnia, a szczególnie rano, poziom kortyzolu osiąga swoje maksimum. W tym czasie hormon ten skutecznie hamuje procesy zapalne, w tym także te zachodzące w błonie śluzowej nosa. Dzięki temu objawy kataru, takie jak obrzęk błony śluzowej, kichanie czy wydzielina, mogą być mniej nasilone lub wręcz niezauważalne. Odczuwamy wtedy względną ulgę.

Sytuacja zmienia się drastycznie wieczorem. Poziom kortyzolu stopniowo spada, co prowadzi do osłabienia jego działania przeciwzapalnego. To z kolei powoduje, że wcześniej stłumiony stan zapalny w nosie może się ponownie rozwinąć, objawiając się wyraźnym nasileniem objawów kataru. Wzrasta wydzielina, zatkany nos staje się bardziej uciążliwy, a kichanie może powracać z nową siłą.

Warto podkreślić, że opisane zjawisko jest tylko jednym z czynników wpływających na intensywność kataru w ciągu doby. Na odczuwalne objawy wpływają również inne czynniki, takie jak pozycja ciała (leżenie może nasilać uczucie zatkania nosa), temperatura otoczenia czy indywidualne predyspozycje. Jednakże wpływ rytmu dobowego i zmian poziomu kortyzolu stanowi istotny element układanki, tłumaczący często obserwowane nasilenie kataru w godzinach wieczornych. Zrozumienie tych mechanizmów pozwala lepiej radzić sobie z uciążliwymi objawami, stosując odpowiednie metody łagodzące dolegliwości w zależności od pory dnia.