การ หักเห คือ อะไร จง ยก ตัวอย่าง ปรากฏการณ์ หักเห ใน ชีวิต จริง

การหักเห: เมื่อแสงและเสียง “เลี้ยว” ในชีวิตประจำวัน

การหักเห (Refraction) เป็นปรากฏการณ์ที่คลื่น ไม่ว่าจะเป็นคลื่นแสง คลื่นเสียง หรือคลื่นน้ำ เกิดการเปลี่ยนทิศทางการเคลื่อนที่เมื่อเดินทางผ่านตัวกลางที่มีคุณสมบัติแตกต่างกัน ซึ่งส่งผลให้ความเร็วของคลื่นเปลี่ยนแปลงไป การเปลี่ยนแปลงความเร็วนี่เองที่เป็นสาเหตุให้คลื่น “เลี้ยว” หรือเปลี่ยนทิศทางไปจากเดิม

พูดให้ง่ายขึ้น ลองนึกภาพรถที่วิ่งบนถนนเรียบๆ ด้วยความเร็วคงที่ แต่เมื่อรถคันนั้นวิ่งลงไปบนพื้นทราย รถก็จะเคลื่อนที่ช้าลง และอาจจะเบนไปจากทิศทางเดิมเล็กน้อย การหักเหก็คล้ายกัน เพียงแต่เป็นการเปลี่ยนแปลงของคลื่นเมื่อเจอ “พื้นผิว” ที่แตกต่างกัน

ปัจจัยที่ส่งผลต่อการหักเห:

• ความเร็วของคลื่นในแต่ละตัวกลาง: ยิ่งความแตกต่างของความเร็วมากเท่าไหร่ การหักเหก็จะยิ่งเห็นได้ชัดเจนมากขึ้นเท่านั้น
• มุมตกกระทบ: มุมที่คลื่นตกกระทบพื้นผิวของตัวกลางใหม่ ก็มีผลต่อมุมที่คลื่นจะหักเหออกไปด้วย

ตัวอย่างปรากฏการณ์การหักเหในชีวิตจริง:

1. ภาพลวงตาของวัตถุในน้ำ: ลองสังเกตเวลาที่เรามองวัตถุที่จมอยู่ในน้ำ เช่น เหรียญในสระน้ำ เราจะเห็นว่าวัตถุดูเหมือนอยู่ตื้นกว่าความเป็นจริง นั่นเป็นเพราะแสงที่สะท้อนจากวัตถุในน้ำ เมื่อเดินทางขึ้นมาสู่ตาเรา จะผ่านจากน้ำ (ตัวกลางหนึ่ง) สู่อากาศ (อีกตัวกลางหนึ่ง) ทำให้เกิดการหักเห แสงจึงเดินทางมาถึงตาเราในแนวที่ทำให้สมองประมวลผลผิดพลาดว่าวัตถุอยู่ตื้นกว่าเดิม

2. การมองเห็นพระอาทิตย์ขึ้นก่อนเวลา: ในความเป็นจริง พระอาทิตย์ยังคงอยู่ใต้เส้นขอบฟ้า แต่แสงจากพระอาทิตย์ที่เดินทางผ่านชั้นบรรยากาศของโลกที่มีความหนาแน่นแตกต่างกัน จะเกิดการหักเห ทำให้เรามองเห็นพระอาทิตย์ได้ก่อนที่มันจะขึ้นพ้นขอบฟ้าจริงๆ

3. การเกิดภาพรุ้ง: ละอองน้ำในอากาศทำหน้าที่เป็นปริซึมเล็กๆ เมื่อแสงแดดส่องผ่านละอองน้ำ แสงจะเกิดการหักเหและกระจายออกเป็นสีต่างๆ ทำให้เรามองเห็นเป็นแถบสีรุ้งที่สวยงาม

4. เสียงที่ “เลี้ยว” ได้: คลื่นเสียงก็สามารถหักเหได้เช่นกัน ตัวอย่างที่ยกมาในคำถามคือ เสียงร้องของนกที่อยู่เหนือทะเลสาบฟังดูใกล้กว่าความเป็นจริง เกิดจากการที่คลื่นเสียงเดินทางจากอากาศ (เหนือทะเลสาบ) ลงสู่น้ำ (ในทะเลสาบ) ความเร็วของเสียงในน้ำสูงกว่าในอากาศ ทำให้คลื่นเสียงหักเหเข้าหาแนวตั้ง (เส้นปกติ) และเดินทางมาถึงหูเราในแนวที่ทำให้เราเข้าใจผิดว่านกอยู่ใกล้กว่าที่ควรจะเป็น

5. การหักเหของคลื่นวิทยุ: คลื่นวิทยุสามารถเดินทางได้ไกลกว่าที่คาดคิด เนื่องจากชั้นบรรยากาศไอโอโนสเฟียร์ (Ionosphere) สามารถสะท้อนและหักเหคลื่นวิทยุ ทำให้คลื่นวิทยุสามารถ “กระโดด” ไปยังพื้นที่ที่ไกลออกไปได้ ซึ่งเป็นหลักการสำคัญในการสื่อสารทางวิทยุระยะไกล

สรุป:

การหักเหเป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นรอบตัวเรา และมีความสำคัญต่อการทำความเข้าใจปรากฏการณ์ต่างๆ มากมาย ตั้งแต่การมองเห็นวัตถุในน้ำ ไปจนถึงการสื่อสารด้วยคลื่นวิทยุ การสังเกตและทำความเข้าใจปรากฏการณ์เหล่านี้ จะช่วยให้เรามองโลกได้อย่างลึกซึ้งและน่าสนใจยิ่งขึ้น