ปริญญาเอก กับ ด็อกเตอร์ ต่างกันอย่างไร

ปริญญาเอก กับ ด็อกเตอร์: ความเหมือนที่แตกต่าง

หลายคนมักใช้คำว่า “ปริญญาเอก” และ “ด็อกเตอร์” สลับกันไปมา ราวกับเป็นคำเดียวกัน ความจริงแล้วทั้งสองคำมีความเกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด แต่ก็มีความแตกต่างที่น่าสนใจซ่อนอยู่ บทความนี้จะพาไปสำรวจความเหมือนที่แตกต่างระหว่างสองคำนี้ให้กระจ่าง

อย่างที่เกริ่นไปว่า คำว่า “Doctor” ที่ใช้เป็นคำนำหน้าชื่อ มีรากศัพท์มาจากภาษาละติน “Docēre” แปลว่า “ให้ความรู้” หรือ “สอน” สะท้อนถึงบทบาทของผู้ทรงภูมิความรู้และสามารถถ่ายทอดความรู้ให้ผู้อื่นได้ ซึ่งสอดคล้องกับความหมายของปริญญาเอก คำว่า “Doctorate” ถูกใช้ครั้งแรกในศตวรรษที่ 13 ก่อนจะย่อเหลือเพียง “Doctor” ในเวลาต่อมา

แล้ว “ปริญญาเอก” และ “ด็อกเตอร์” ต่างกันอย่างไร? ขออธิบายความแตกต่างดังนี้

• ปริญญาเอก หมายถึง ระดับการศึกษา เป็นระดับการศึกษาขั้นสูงสุดในระบบการศึกษา ผู้ที่สำเร็จการศึกษาในระดับนี้จะได้รับ วุฒิบัตร หรือ ประกาศนียบัตร รับรองว่าสำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาเอก ปริญญาเอกมีหลายสาขา เช่น ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (Ph.D.), วิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิต (D.Sc.), ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต (Ed.D.) เป็นต้น การได้รับปริญญาเอก แสดงถึงความเชี่ยวชาญในสาขาวิชาเฉพาะ ความสามารถในการทำวิจัยในระดับสูง และสร้างสรรค์องค์ความรู้ใหม่

• ด็อกเตอร์ หมายถึง คำนำหน้าชื่อ เป็น คำเรียกขาน หรือ ตำแหน่งทางวิชาการ ที่ใช้กับผู้สำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาเอก เป็นเครื่องหมายแสดงถึงเกียรติและความรู้ เมื่อสำเร็จการศึกษาปริญญาเอกแล้ว บุคลนนั้้นมีสิทธิ์ใช้คำนำหน้าชื่อว่า “ด็อกเตอร์” เช่น ดร.สมชาย ดร.อรุณี เป็นต้น การใช้คำนำหน้าว่า “ด็อกเตอร์” เป็นการให้เกียรติและยอมรับในความรู้ความสามารถของบุคคลนั้น

สรุปได้ว่า “ปริญญาเอก” คือระดับการศึกษา ส่วน “ด็อกเตอร์” คือคำนำหน้าชื่อที่ใช้เรียกผู้สำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาเอก เปรียบเทียบง่ายๆ ก็เหมือนกับ “ปริญญาตรี” และ “บัณฑิต” โดย “ปริญญาตรี” คือระดับการศึกษา ส่วน “บัณฑิต” คือคำเรียกผู้สำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาตรี

ดังนั้น แม้ว่าสองคำนี้จะเกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด แต่ก็มีความหมายและการใช้งานที่แตกต่างกัน การเข้าใจความแตกต่างนี้จะช่วยให้เราใช้คำทั้งสองได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมยิ่งขึ้น