พลานาเรีย มีระบบหมุนเวียนเลือดไหม

พลานาเรีย: ชีวิตเรียบง่าย ไร้ระบบไหลเวียนโลหิต

พลานาเรีย หนอนตัวแบนขนาดจิ๋วที่อาศัยอยู่ในน้ำ มักถูกหยิบยกขึ้นมาเป็นตัวอย่างของสิ่งมีชีวิตที่มีความเรียบง่ายในด้านโครงสร้างร่างกาย หนึ่งในความเรียบง่ายที่น่าสนใจคือการที่พลานาเรียไม่มีระบบหมุนเวียนโลหิต หรือพูดอีกอย่างก็คือ พลานาเรียไม่มีหัวใจและเส้นเลือดสำหรับลำเลียงสารอาหารและออกซิเจนเหมือนกับสัตว์ชั้นสูง

แล้วพลานาเรียอยู่รอดได้อย่างไรหากไม่มีระบบไหลเวียนโลหิต? คำตอบอยู่ที่ขนาดตัวที่เล็กจิ๋วและรูปร่างที่แบนราบของมัน ความบางของลำตัวพลานาเรียทำให้ทุกเซลล์อยู่ใกล้กับผิวภายนอก ส่งผลให้สารอาหารและออกซิเจนที่ซึมผ่านผิวหนังสามารถแพร่กระจายไปถึงทุกเซลล์ในร่างกายได้อย่างทั่วถึงและมีประสิทธิภาพด้วยกระบวนการแพร่ ในทำนองเดียวกัน ของเสียที่เกิดขึ้นภายในเซลล์ก็สามารถแพร่ออกสู่ภายนอกร่างกายได้อย่างง่ายดายเช่นกัน

ลองนึกภาพฟองน้ำที่ซึมซับน้ำ ร่างกายของพลานาเรียก็ทำหน้าที่คล้ายกัน โดยอาศัยการแพร่ของสารผ่านผิวนอกที่เปรียบเสมือนเยื่อบางๆ กลไกเรียบง่ายแต่ทรงประสิทธิภาพนี้ทำให้พลานาเรียสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้โดยไม่จำเป็นต้องมีระบบไหลเวียนโลหิตที่ซับซ้อน แสดงให้เห็นถึงความมหัศจรรย์ของวิวัฒนาการที่ปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมและขนาดของสิ่งมีชีวิตได้อย่างลงตัว

นอกจากขนาดและรูปร่างที่เอื้อต่อการแพร่ พลานาเรียยังมีอัตราการเผาผลาญพลังงานที่ค่อนข้างต่ำ จึงไม่ต้องการออกซิเจนในปริมาณมาก ยิ่งตอกย้ำความเหมาะสมของการใช้การแพร่เป็นกลไกหลักในการลำเลียงสาร

ด้วยเหตุนี้ พลานาเรียจึงเป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมในการศึกษาความเรียบง่ายและประสิทธิภาพของสิ่งมีชีวิต แสดงให้เห็นว่าแม้ไม่มีระบบที่ซับซ้อน สิ่งมีชีวิตก็สามารถดำรงชีวิตและปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมได้อย่างน่าอัศจรรย์