โครมาทิดมีกี่คู่

คำถามที่ว่า “โครมาทิดมีกี่คู่” นั้น อาจก่อให้เกิดความสับสนได้ เนื่องจากโครมาทิดไม่ถูกนับเป็นคู่ในลักษณะเดียวกับโครโมโซม คำตอบที่ตรงไปตรงมาคือ โครมาทิดไม่มี “คู่” แต่มีจำนวนเป็นแท่งๆ ความเข้าใจผิดนี้เกิดจากการเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างโครมาทิดและโครโมโซมที่ไม่ชัดเจน

เพื่อความกระจ่าง เราจำเป็นต้องเข้าใจโครงสร้างของโครโมโซมก่อน โครโมโซมประกอบด้วยดีเอ็นเอที่บีบอัดแน่น ก่อนการแบ่งเซลล์ (mitosis หรือ meiosis) โครโมโซมจะทำการจำลองตัวเอง ผลลัพธ์คือโครโมโซมหนึ่งอันจะมีโครมาทิดสองอันที่เหมือนกันทุกประการ เชื่อมต่อกันที่บริเวณเซนโทรเมียร์ (centromere) โครมาทิดทั้งสองอันนี้ถือเป็นสำเนาที่เหมือนกันเป๊ะ แต่ไม่ได้เป็น “คู่” ในแง่ของการจับคู่กันแบบโครโมโซม เช่น โครโมโซมคู่ที่ 1 กับคู่ที่ 2

ในมนุษย์เรามีโครโมโซมทั้งหมด 23 คู่ (46 แท่ง) ก่อนการแบ่งเซลล์ โครโมโซมแต่ละแท่งจะจำลองตัวเอง จึงทำให้มีโครมาทิดทั้งหมด 92 แท่ง แต่เราไม่พูดว่ามี “46 คู่” ของโครมาทิด เพราะโครมาทิดสองอันในโครโมโซมเดียวกันนั้นเป็นสำเนาของกันและกัน ไม่ใช่คู่ที่ต่างชนิดกันเหมือนโครโมโซม

ดังนั้น คำถามที่ถูกต้องน่าจะเป็น “มีโครมาทิดกี่แท่งก่อนการแบ่งเซลล์” ซึ่งคำตอบในมนุษย์คือ 92 แท่ง การถามหาจำนวน “คู่” ของโครมาทิดจึงเป็นคำถามที่ไม่เหมาะสม เพราะโครมาทิดถูกนับเป็นหน่วยเดี่ยวๆ ไม่ใช่คู่ๆ การเน้นความแตกต่างระหว่างโครโมโซมและโครมาทิดจึงมีความสำคัญในการทำความเข้าใจกระบวนการแบ่งเซลล์และพันธุศาสตร์อย่างถูกต้อง