วิธีเขียน และ หรือ

วิธีใช้ “และ” และ “หรือ” อย่างถูกต้อง

“และ” และ “หรือ” เป็นคำเชื่อมที่ใช้เชื่อมคำหรือกลุ่มคำที่มีความสัมพันธ์กัน แต่มีความหมายและการใช้งานที่แตกต่างกัน ดังนี้

“และ” (and) ใช้เชื่อมคำหรือกลุ่มคำที่มีความสัมพันธ์แบบ “เพิ่ม” หรือ “รวม” หมายความว่าคำหรือกลุ่มคำที่เชื่อมกันนั้นเกิดขึ้นพร้อมๆ กันหรืออยู่ในกลุ่มเดียวกัน เช่น

• แม่และลูกสาวกำลังเดินเล่นในสวน
• นิทรรศการนี้มีทั้งภาพวาด และประติมากรรม
• ฉันชอบทั้งเที่ยวทะเล และภูเขา

“หรือ” (or) ใช้เชื่อมคำหรือกลุ่มคำที่มีความสัมพันธ์แบบ “เลือก” หรือ “ทางเลือก” หมายความว่าคำหรือกลุ่มคำที่เชื่อมกันนั้นเกิดขึ้นเพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่ได้เกิดขึ้นพร้อมๆ กัน เช่น

• คุณอยากกินข้าว หรือ ก๋วยเตี๋ยว
• ห้องนี้มีทั้งแอร์ หรือ พัดลม
• วันหยุดนี้ฉันจะไปเที่ยวเชียงใหม่ หรือ ภูเก็ต

หลักการใช้ “และ” และ “หรือ”

• เมื่อคำหรือกลุ่มคำมีความสัมพันธ์แบบ “เพิ่ม” หรือ “รวม” ให้ใช้ “และ” เช่น เดินและวิ่ง, กินและนอน, สวยและรวย
• เมื่อคำหรือกลุ่มคำมีความสัมพันธ์แบบ “เลือก” หรือ “ทางเลือก” ให้ใช้ “หรือ” เช่น ขาวหรือดำ, หญิงหรือชาย, ไปหรือไม่ไป
• ในบางกรณี “และ” และ “หรือ” สามารถใช้สลับกันได้ เช่น เราสามารถพูดได้ทั้ง “ฉันชอบทั้งเที่ยวทะเลและภูเขา” และ “ฉันชอบเที่ยวทะเลหรือภูเขา”
• ในการเชื่อมคำหรือกลุ่มคำที่มีความยาวไม่เท่ากัน ให้คำหรือกลุ่มคำที่มีความยาวน้อยกว่าตามหลัง เช่น “แม่กับพี่สาวไปเดินเล่น” ไม่ใช่ “พี่สาวกับแม่ไปเดินเล่น”

ข้อควรระวัง

• อย่าใช้ “และ” หรือ “หรือ” เพื่อเชื่อมคำหรือกลุ่มคำที่เป็นประโยคสมบูรณ์ เช่น ผิด: “ฉันไปเที่ยวทะเล และ ฉันจะไปเที่ยวภูเขาด้วย” ถูก: “ฉันไปเที่ยวทะเล และจะไปเที่ยวภูเขาด้วย”
• อย่าใช้ “และ” หรือ “หรือ” เพื่อเชื่อมคำหรือกลุ่มคำที่ไม่เกี่ยวข้องกัน เช่น ผิด: “ฉันชอบกินข้าว และสีแดง” ถูก: “ฉันชอบกินข้าว และสีที่ฉันชอบคือสีแดง”