ขี้กา คืออะไร

ขี้กา: พืชเถาใกล้ตัว สรรพคุณมากล้น

“ขี้กา” ชื่อเรียกอาจไม่น่าฟังนัก แต่พืชชนิดนี้กลับมากไปด้วยคุณประโยชน์ ในบทความนี้เราจะมาทำความรู้จักกับขี้กา พืชเถาที่พบได้ทั่วไปในบ้านเราให้มากขึ้น

ทำความรู้จักกับขี้กา

ขี้กา หรือที่บางครั้งเรียกว่า มะขี้กา เป็นพืชเถาเลื้อย จัดอยู่ในวงศ์เดียวกับแตงกวา ฟักทอง และบวบ จึงมีลักษณะลำต้นและใบคล้ายคลึงกัน โดยทั่วไปมักพบขึ้นเองตามธรรมชาติในบริเวณป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ และที่รกร้างว่างเปล่า

จุดเด่นที่ทำให้หลายคนจดจำขี้กาได้ คือ ผลของมัน ซึ่งมีลักษณะกลม ขนาดเล็ก และมีสีสันสดสะดุดตา โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อผลสุก จะเปลี่ยนเป็นสีส้มแดง หรือเหลืองสดใส ดึงดูดนกและสัตว์เล็กให้มากิน และช่วยกระจายพันธุ์

ขี้กา… ไม่ได้มีแค่แบบเดียว

แม้เราจะคุ้นเคยกับภาพลักษณะของขี้กาแบบหนึ่ง แต่ในความเป็นจริง ขี้กามีหลากหลายชนิด ซึ่งต่างก็มีลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างกัน เช่น

• ขี้กาแดง มีผลสีแดงอมส้ม เปลือกเรียบเป็นมัน
• ขี้กาเหลือง มีผลสีเหลือง ผิวเปลือกขรุขระ
• ขี้กาขาว มีผลสีขาวอมเขียว เมื่อสุกจะเปลี่ยนเป็นสีขาว

นอกจากความหลากหลายของสีสันแล้ว แต่ละชนิดยังมีขนาดผล รูปร่างใบ และรสชาติที่แตกต่างกันด้วย

มากกว่าความสวยงาม… สรรพคุณที่ซ่อนอยู่

แม้ขี้กาจะมีผลที่ดูสวยงาม แต่รสชาติของมันกลับขม จนไม่นิยมนำมารับประทาน แต่ความขมนั้นกลับเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงสรรพคุณทางยาที่ซ่อนอยู่ ซึ่งคนสมัยก่อนรู้จักและนำมาใช้ประโยชน์อย่างแพร่หลาย

ภูมิปัญญาชาวบ้านได้นำส่วนต่าง ๆ ของขี้กา เช่น ราก เเละผล มาใช้ปรุงเป็นยา เช่น ยาแก้ท้องเสีย ยาขับพยาธิ ยาแก้ไข้ เป็นต้น

ขี้กา… พืชใกล้ตัวที่น่าสนใจ

ขี้กา เป็นตัวอย่างของพืชที่แม้ชื่ออาจจะไม่คุ้นหู และรูปลักษณ์ภายนอกอาจไม่ได้โดดเด่น แต่กลับมากไปด้วยคุณค่า ทั้งในแง่ของความหลากหลายทางชีวภาพ และสรรพคุณทางยา ซึ่งเป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญาของคนไทย ที่อยู่คู่กับธรรมชาติมาอย่างยาวนาน