กรุ๊ปเลือด A คืออะไร

กรุ๊ปเลือด A: มากกว่าแค่แอนติเจน A

กรุ๊ปเลือด เป็นสิ่งที่ติดตัวเรามาตั้งแต่เกิด เป็นลักษณะทางพันธุกรรมที่กำหนดชนิดของแอนติเจน (antigen) ที่อยู่บนพื้นผิวของเซลล์เม็ดเลือดแดง และชนิดของแอนติบอดี (antibody) ที่อยู่ในน้ำเลือด (plasma) ความเข้าใจเรื่องกรุ๊ปเลือดมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการรักษาพยาบาล โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของการให้และรับเลือด เพื่อป้องกันปฏิกิริยาที่ไม่พึงประสงค์ที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต

สำหรับผู้ที่มีกรุ๊ปเลือด A หมายความว่า บนพื้นผิวของเซลล์เม็ดเลือดแดงมี แอนติเจน A และในน้ำเลือดมี แอนติบอดี B ที่จะต่อต้านเซลล์เม็ดเลือดแดงที่มีแอนติเจน B นั่นเอง นี่คือความเข้าใจพื้นฐานที่เราคุ้นเคยกันดี

แต่กรุ๊ปเลือด A มีอะไรมากกว่านั้น?

นอกเหนือจากแอนติเจน A และแอนติบอดี B แล้ว ยังมีปัจจัยสำคัญอีกประการหนึ่งที่กำหนดความซับซ้อนและละเอียดอ่อนของกรุ๊ปเลือด นั่นคือ ปัจจัย Rh (Rhesus factor) หรือที่เรียกกันติดปากว่า Rh บวก (Rh+) และ Rh ลบ (Rh-)

ปัจจัย Rh คืออะไรและสำคัญอย่างไร?

ปัจจัย Rh เป็นโปรตีนชนิดหนึ่งที่พบอยู่บนพื้นผิวของเซลล์เม็ดเลือดแดงเช่นเดียวกับแอนติเจน A และ B คนส่วนใหญ่มีปัจจัย Rh ซึ่งถือว่าเป็น Rh บวก ในขณะที่คนบางส่วนไม่มีปัจจัย Rh ซึ่งถือว่าเป็น Rh ลบ

ความสำคัญของปัจจัย Rh อยู่ที่การให้และรับเลือดเช่นกัน หากผู้ที่มี Rh ลบ ได้รับเลือดที่มี Rh บวก ร่างกายจะสร้างแอนติบอดีต่อต้าน Rh บวก ทำให้เกิดปฏิกิริยาที่เป็นอันตราย และอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสตรีตั้งครรภ์ที่มี Rh ลบ หากทารกในครรภ์มี Rh บวก เลือดของแม่จะสร้างแอนติบอดีต่อต้าน Rh บวก ซึ่งอาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ในการตั้งครรภ์ครั้งต่อๆ ไปได้

ดังนั้น กรุ๊ปเลือด A จึงสามารถแบ่งย่อยได้เป็น 2 ประเภท:

• กรุ๊ปเลือด A Rh บวก (A+): คือผู้ที่มีแอนติเจน A และปัจจัย Rh บนเซลล์เม็ดเลือดแดง
• กรุ๊ปเลือด A Rh ลบ (A-): คือผู้ที่มีแอนติเจน A แต่ไม่มีปัจจัย Rh บนเซลล์เม็ดเลือดแดง

กรุ๊ปเลือด A ให้และรับเลือดกับใครได้บ้าง?

• กรุ๊ปเลือด A+: สามารถรับเลือดจาก A+, A-, O+, O- และให้เลือดแก่ A+ และ AB+ เท่านั้น
• กรุ๊ปเลือด A-: สามารถรับเลือดจาก A- และ O- เท่านั้น และให้เลือดแก่ A+, A-, AB+, AB-

ทำไมต้องรู้กรุ๊ปเลือดของตัวเอง?

การทราบกรุ๊ปเลือดของตัวเองมีความสำคัญอย่างยิ่งในหลายสถานการณ์:

• การรับเลือด: หากเกิดอุบัติเหตุหรือเจ็บป่วยที่ต้องรับเลือด การทราบกรุ๊ปเลือดจะช่วยให้แพทย์สามารถให้เลือดที่เข้ากันได้ ลดความเสี่ยงต่อการเกิดปฏิกิริยาที่เป็นอันตราย
• การบริจาคโลหิต: การบริจาคโลหิตเป็นบุญกุศลที่ยิ่งใหญ่ แต่ต้องมั่นใจว่าเลือดที่บริจาคจะเข้ากันได้กับผู้รับ การทราบกรุ๊ปเลือดจะช่วยให้เลือกบริจาคให้แก่ผู้ที่สามารถรับเลือดของเราได้อย่างปลอดภัย
• การวางแผนครอบครัว: โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับสตรีตั้งครรภ์ การทราบกรุ๊ปเลือด Rh ของตนเองมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดูแลสุขภาพของตนเองและทารกในครรภ์

สรุป

กรุ๊ปเลือด A ไม่ได้มีแค่แอนติเจน A และแอนติบอดี B เท่านั้น แต่ยังมีปัจจัย Rh ที่เป็นตัวกำหนดความซับซ้อนของกรุ๊ปเลือด ความเข้าใจในเรื่องกรุ๊ปเลือด ทั้งแอนติเจน แอนติบอดี และปัจจัย Rh มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการวางแผนการรักษาพยาบาล การให้และรับเลือดอย่างปลอดภัย รวมถึงการวางแผนครอบครัว การทราบกรุ๊ปเลือดของตนเองจึงเป็นสิ่งที่ควรใส่ใจ เพื่อประโยชน์ต่อสุขภาพและความปลอดภัยของตนเองและผู้อื่น