การตรวจ CBC ตรวจอะไรบ้าง

เจาะลึกการตรวจ CBC: มากกว่าแค่ “นับเม็ดเลือด”

การตรวจเลือด CBC (Complete Blood Count) เป็นการตรวจที่คุ้นหูและพบได้บ่อยในวงการแพทย์ แม้หลายคนจะเข้าใจว่าเป็นเพียงการนับจำนวนเม็ดเลือด แต่ความจริงแล้ว CBC ให้ข้อมูลเชิงลึกที่มากกว่านั้น มันเป็นดั่งหน้าต่างบานเล็กๆ ที่ช่วยให้แพทย์มองเห็นภาพรวมสุขภาพของร่างกายได้อย่างน่าประหลาดใจ บทความนี้จะพาคุณไปเจาะลึกว่าการตรวจ CBC นั้นตรวจอะไรบ้าง และข้อมูลเหล่านั้นมีความสำคัญอย่างไร

การตรวจ CBC ไม่ใช่แค่การนับจำนวนเม็ดเลือดแดง (RBCs), เม็ดเลือดขาว (WBCs), และเกล็ดเลือด (Platelets) อย่างหยาบๆ แต่ยังวิเคราะห์คุณลักษณะต่างๆ ของเซลล์เหล่านั้นอย่างละเอียด ข้อมูลที่ได้จากการตรวจ CBC ครอบคลุมหลายมิติ ดังนี้:

1. เม็ดเลือดแดง (RBCs):

• จำนวนเม็ดเลือดแดง (RBC count): บ่งบอกถึงความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดงในเลือด ค่าที่ต่ำอาจบ่งชี้ภาวะโลหิตจาง ในขณะที่ค่าที่สูงอาจเกิดจากโรคต่างๆ เช่น โรคโพลิไซทีเมีย (polycythemia vera)
• ปริมาตรเฉลี่ยของเม็ดเลือดแดง (MCV): บอกขนาดของเม็ดเลือดแดง ช่วยจำแนกชนิดของภาวะโลหิตจาง เช่น โลหิตจางชนิดเม็ดเลือดแดงเล็ก (microcytic anemia) หรือโลหิตจางชนิดเม็ดเลือดแดงใหญ่ (macrocytic anemia)
• ปริมาณฮีโมโกลบินเฉลี่ยในเม็ดเลือดแดง (MCH): วัดปริมาณฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดงแต่ละเม็ด ช่วยในการประเมินความรุนแรงของภาวะโลหิตจาง
• ความเข้มข้นของฮีโมโกลบินเฉลี่ยในเม็ดเลือดแดง (MCHC): วัดความเข้มข้นของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง ช่วยแยกแยะสาเหตุของภาวะโลหิตจาง
• ค่าดัชนี RDW (Red Cell Distribution Width): วัดความแตกต่างของขนาดเม็ดเลือดแดง ค่าที่สูงอาจบ่งชี้ภาวะโลหิตจางชนิดต่างๆ หรือโรคบางชนิด

2. เม็ดเลือดขาว (WBCs):

• จำนวนเม็ดเลือดขาว (WBC count): จำนวนเม็ดเลือดขาวที่เพิ่มขึ้นอย่างผิดปกติ (leukocytosis) อาจบ่งชี้การติดเชื้อ การอักเสบ หรือโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว ในขณะที่จำนวนที่ลดลง (leukopenia) อาจเกิดจากการติดเชื้อรุนแรง การใช้ยาบางชนิด หรือโรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน
• การแยกชนิดของเม็ดเลือดขาว (Differential WBC count): การตรวจวิเคราะห์สัดส่วนของเม็ดเลือดขาวแต่ละชนิด (นิวโทรฟิล, ลิมโฟไซต์, โมโนไซต์, อีโอซิโนฟิล, เบโซฟิล) ช่วยระบุชนิดของการติดเชื้อ การอักเสบ หรือโรคต่างๆ ได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น

3. เกล็ดเลือด (Platelets):

• จำนวนเกล็ดเลือด (Platelet count): ค่าที่ต่ำ (thrombocytopenia) อาจทำให้เกิดภาวะเลือดออกง่าย ในขณะที่ค่าที่สูง (thrombocytosis) อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือด

ประโยชน์ของการตรวจ CBC:

การตรวจ CBC นอกจากจะช่วยในการวินิจฉัยโรคต่างๆ เช่น ภาวะโลหิตจาง การติดเชื้อ โรคเกี่ยวกับระบบเลือด และโรคมะเร็ง แล้วยังใช้ในการติดตามผลการรักษา ประเมินความรุนแรงของโรค และคัดกรองภาวะเสี่ยงต่างๆ ก่อนการผ่าตัด การตรวจ CBC จึงเป็นการตรวจพื้นฐานที่สำคัญและมีความจำเป็นต่อการดูแลสุขภาพอย่างครอบคลุม

หมายเหตุ: ผลการตรวจ CBC ควรตีความโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เนื่องจากค่าต่างๆ อาจมีความหมายแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น อายุ เพศ และสุขภาพโดยรวมของแต่ละบุคคล