เครื่องวัดอุณหภูมิมีกี่ประเภท อะไรบ้าง

ย้อนรอยประวัติและประเภทของเครื่องวัดอุณหภูมิ: จากปรอทสู่ดิจิตอลและอื่นๆ อีกมากมาย

เครื่องวัดอุณหภูมิ หรือเทอร์โมมิเตอร์ (Thermometer) เป็นเครื่องมือที่สำคัญยิ่งในการวัดอุณหภูมิ ตั้งแต่การตรวจสอบสุขภาพของมนุษย์ การควบคุมกระบวนการทางอุตสาหกรรม ไปจนถึงการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ ปัจจุบันมีเครื่องวัดอุณหภูมิหลากหลายประเภท แต่ละชนิดออกแบบมาเพื่อตอบสนองความต้องการและเงื่อนไขการใช้งานที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง เราลองมาสำรวจประเภทและหลักการทำงานของเครื่องวัดอุณหภูมิเหล่านี้กัน

1. เทอร์โมมิเตอร์แบบปรอท (Mercury Thermometer): เป็นเทอร์โมมิเตอร์แบบดั้งเดิม อาศัยหลักการขยายตัวของปรอทเมื่อได้รับความร้อน ปรอทจะไหลขึ้นไปตามหลอดแก้วที่แบ่งเป็นระดับอุณหภูมิ แม้ว่าจะมีความแม่นยำสูงและราคาถูก แต่ปัจจุบันการใช้งานลดลงเนื่องจากความเป็นพิษของปรอท ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเกิดการแตกหัก

2. เทอร์โมมิเตอร์แบบแอลกอฮอล์ (Alcohol Thermometer): คล้ายกับแบบปรอท แต่ใช้แอลกอฮอล์แทนปรอท ซึ่งมีความปลอดภัยกว่า แต่ความแม่นยำอาจต่ำกว่าเล็กน้อย และช่วงอุณหภูมิที่วัดได้อาจจำกัดกว่า

3. เทอร์โมมิเตอร์แบบดิจิตอล (Digital Thermometer): เป็นเทอร์โมมิเตอร์ที่นิยมใช้มากที่สุดในปัจจุบัน ทำงานโดยอาศัยเซ็นเซอร์วัดค่าความต้านทาน แรงดันไฟฟ้า หรือความจุไฟฟ้า ซึ่งแปรผันตามอุณหภูมิ แล้วแปลงเป็นค่าตัวเลขแสดงผลบนหน้าจอ ข้อดีคืออ่านค่าได้ง่าย มีความแม่นยำสูง และมีความปลอดภัย สามารถแบ่งย่อยได้อีกหลายประเภทตามการใช้งาน เช่น:

* **เทอร์โมมิเตอร์วัดอุณหภูมิร่างกาย (Clinical Thermometer):**  ออกแบบมาเพื่อวัดอุณหภูมิร่างกาย  มีทั้งแบบดิจิตอลแบบสัมผัส  แบบหู  และแบบวัดในช่องปาก  โดยมักมีการออกแบบที่ปลอดภัยและง่ายต่อการใช้งาน
* **เทอร์โมมิเตอร์วัดอุณหภูมิอาหาร (Food Thermometer):**  ใช้ในการตรวจสอบอุณหภูมิของอาหาร  เพื่อให้แน่ใจว่าอาหารสุกอย่างทั่วถึงและปลอดภัยต่อการรับประทาน  มักมีปลายแหลมสำหรับแทงลงในอาหาร  มีความแม่นยำสูงและวัดได้รวดเร็ว
* **เทอร์โมมิเตอร์แบบอินฟราเรด (Infrared Thermometer):**  วัดอุณหภูมิโดยการตรวจจับรังสีอินฟราเรดที่ปล่อยออกมาจากวัตถุ  ไม่ต้องสัมผัสกับวัตถุ  จึงเหมาะสำหรับวัดอุณหภูมิผิวหนัง  อุณหภูมิของน้ำ  หรืออุณหภูมิของเครื่องจักร  บางรุ่นสามารถวัดอุณหภูมิร่างกายได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ
* **เทอร์โมมิเตอร์แบบติดตั้ง (Immersion Thermometer / Probe Thermometer):**  ใช้ในการตรวจสอบอุณหภูมิในตู้เย็น  ตู้อบ  หรือห้องเก็บของ  โดยมีเซ็นเซอร์ที่ติดตั้งอยู่ภายใน  สามารถบันทึกข้อมูลและแสดงผลบนจอแสดงผลได้

4. เทอร์โมมิเตอร์แบบไบเมทัลลิก (Bimetallic Thermometer): ใช้แผ่นโลหะสองชนิดที่มีค่าสัมประสิทธิ์การขยายตัวต่างกัน เมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนแปลง แผ่นโลหะจะโค้งงอ ทำให้เข็มชี้ไปที่ค่าอุณหภูมิ มักพบในเทอร์โมมิเตอร์สำหรับติดตั้งในเตาอบหรือเครื่องปรับอากาศ

5. เทอร์โมมิเตอร์แบบความต้านทาน (Resistance Thermometer): วัดอุณหภูมิโดยอาศัยการเปลี่ยนแปลงของความต้านทานไฟฟ้าของโลหะ มักใช้ในงานอุตสาหกรรมและการวิจัย มีความแม่นยำสูงและช่วงอุณหภูมิที่กว้าง

นี่เป็นเพียงบางส่วนของประเภทเครื่องวัดอุณหภูมิที่พบได้ทั่วไป เทคโนโลยีการวัดอุณหภูมิยังคงพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ทำให้มีการพัฒนาเครื่องวัดอุณหภูมิที่มีความแม่นยำสูง ใช้งานง่าย และมีความปลอดภัยมากขึ้น การเลือกใช้เครื่องวัดอุณหภูมิจึงควรคำนึงถึงความเหมาะสมกับการใช้งานและความต้องการของผู้ใช้เป็นสำคัญ