การฉีดทอกซอยด์เป็นภูมิคุ้มกันแบบใด

การฉีดท็อกซอยด์เป็นการสร้างภูมิคุ้มกันแบบสร้างขึ้นเองโดยกระตุ้นจากภายนอก (Active artificially acquired immunity) ซึ่งแตกต่างจากการได้รับภูมิคุ้มกันแบบได้รับมาโดยตรง (Passive immunity) เช่น การรับภูมิคุ้มกันจากแม่สู่ทารกผ่านรก หรือการฉีดแอนติบอดีสำเร็จรูป

การฉีดท็อกซอยด์เป็นวิธีการที่ปลอดภัยกว่าการใช้เชื้อโรคที่ยังมีชีวิตอยู่ในการสร้างภูมิคุ้มกัน เนื่องจากท็อกซอยด์คือสารพิษที่ได้จากเชื้อโรคแต่ถูกทำให้ความเป็นพิษลดลง หรือถูกทำให้เป็นกลางทางเคมี การฉีดท็อกซอยด์จึงไม่ทำให้เกิดอาการเจ็บป่วยที่รุนแรงหรือเสี่ยงต่อการติดเชื้อจากเชื้อโรคที่ยังมีชีวิตอยู่ ร่างกายจะรับรู้ท็อกซอยด์นี้เป็นสารแปลกปลอม (antigen) และกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันสร้างแอนติบอดี (antibody) และเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดต่างๆ เพื่อต่อสู้กับท็อกซอยด์นั้น เมื่อร่างกายได้รับเชื้อโรคหรือสารพิษจริงในอนาคต ระบบภูมิคุ้มกันก็จะมีความพร้อมที่จะตอบสนองอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพในการต่อสู้กับมันได้

กระบวนการนี้เปรียบเสมือนการฝึกฝนกองกำลังภูมิคุ้มกันของร่างกายให้รู้จักและต่อสู้กับศัตรู เมื่อได้รับท็อกซอยด์ ร่างกายจะจำลักษณะของสารแปลกปลอมนี้ไว้ และเมื่อพบเจอสารแปลกปลอมนั้นอีกครั้ง ร่างกายก็จะสามารถตอบสนองได้เร็วและแรงขึ้น ซึ่งแตกต่างจากการรักษาโรคแบบทั่วไปที่มุ่งกำจัดเชื้อโรคหรือสารพิษที่ร่างกายได้รับในปัจจุบันเท่านั้น นั่นคือเหตุผลที่การฉีดท็อกซอยด์ถือเป็นการป้องกันโรคในระยะยาว

ตัวอย่างที่สำคัญของการฉีดท็อกซอยด์ ได้แก่ วัคซีนป้องกันดิฟเทอเรีย วัคซีนป้องกันบาดทะยัก และวัคซีนป้องกันคอตีบ เป็นต้น การฉีดวัคซีนเหล่านี้ช่วยให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันต่อสู้กับโรคที่เกิดจากแบคทีเรียชนิดต่างๆ เหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังมีวัคซีนชนิดอื่นๆ ที่ใช้หลักการสร้างภูมิคุ้มกันแบบเดียวกันอีกมากมาย ช่วยป้องกันโรคติดเชื้อที่ร้ายแรงได้อย่างมีประสิทธิภาพ และช่วยลดภาระต่อระบบสาธารณสุขในระยะยาวด้วย