ค่าตับปกติควรอยู่ที่เท่าไหร่

ไขข้อข้องใจ: ค่าตับปกติเท่าไหร่กันแน่? รู้จักค่า ALT และ AST เพื่อสุขภาพตับที่ดี

หลายครั้งที่เราได้ยินคำว่า “ค่าตับ” แต่เคยสงสัยไหมว่าค่าตับที่ว่านี้คืออะไร มีค่าปกติเท่าไหร่ และสำคัญต่อสุขภาพของเราอย่างไร? บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับค่าตับ โดยเฉพาะค่า ALT และ AST ซึ่งเป็นตัวบ่งชี้สำคัญที่สะท้อนถึงสุขภาพของตับ

ค่าตับคืออะไร? ทำไมต้องตรวจ?

ค่าตับเป็นการตรวจเลือดเพื่อวัดระดับเอนไซม์ต่างๆ ที่อยู่ในตับ เอนไซม์เหล่านี้มีหน้าที่สำคัญในการทำงานของตับ เช่น การย่อยอาหาร การสร้างโปรตีน และการกำจัดสารพิษ เมื่อตับได้รับความเสียหายหรือเกิดการอักเสบ เอนไซม์เหล่านี้จะรั่วไหลเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้ระดับในเลือดสูงขึ้น การตรวจค่าตับจึงช่วยให้แพทย์สามารถประเมินสุขภาพตับและตรวจหาความผิดปกติได้ตั้งแต่เนิ่นๆ

ทำความรู้จักกับ ALT และ AST

ค่า ALT (Alanine Aminotransferase) และ AST (Aspartate Aminotransferase) เป็นเอนไซม์ที่พบมากในเซลล์ตับ หากเซลล์ตับได้รับความเสียหายหรืออักเสบ เอนไซม์เหล่านี้จะถูกปล่อยออกมาในปริมาณมาก ทำให้ระดับในเลือดสูงขึ้น ดังนั้น ALT และ AST จึงเป็นตัวบ่งชี้หลักที่ใช้ในการประเมินสุขภาพตับ

ค่า ALT และ AST ปกติควรอยู่ที่เท่าไหร่?

โดยทั่วไปแล้ว ค่าปกติของ ALT และ AST จะแตกต่างกันเล็กน้อยขึ้นอยู่กับแต่ละห้องปฏิบัติการ แต่โดยทั่วไปแล้ว ค่าปกติจะอยู่ที่ประมาณ 7-56 U/L (หน่วยสากลต่อลิตร) สำหรับ ALT และ 10-40 U/L สำหรับ AST อย่างไรก็ตาม ค่าปกติอาจแตกต่างกันเล็กน้อยขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น เพศ อายุ และวิธีการตรวจของแต่ละห้องปฏิบัติการ ดังนั้นจึงควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำความเข้าใจค่าที่ได้จากการตรวจของคุณ

ค่า ALT และ AST สูง หมายความว่าอย่างไร?

หากค่า ALT หรือ AST สูงกว่าค่าปกติ อาจบ่งชี้ถึงภาวะตับอักเสบ หรือความเสียหายของตับจากสาเหตุต่างๆ เช่น

• การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ: ไวรัสตับอักเสบ A, B, C
• การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป: ทำให้เกิดภาวะตับอักเสบจากแอลกอฮอล์
• การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิดอาจมีผลข้างเคียงต่อตับ
• ภาวะไขมันพอกตับ: พบได้บ่อยในผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคเบาหวาน
• โรคตับอื่นๆ: เช่น โรคตับแข็ง โรคตับจากภูมิคุ้มกัน

ควรทำอย่างไรเมื่อค่าตับสูง?

หากผลการตรวจค่าตับของคุณสูงกว่าปกติ สิ่งสำคัญคือต้องปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุ แพทย์จะทำการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และอาจทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเลือดอื่นๆ การตรวจอัลตราซาวนด์ หรือการตัดชิ้นเนื้อตับเพื่อวินิจฉัยโรค การรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของความผิดปกติ

ดูแลตับให้แข็งแรงได้อย่างไร?

ถึงแม้ว่าการตรวจค่าตับเป็นสิ่งสำคัญ แต่การดูแลตับให้แข็งแรงตั้งแต่เนิ่นๆ ก็เป็นสิ่งที่สำคัญยิ่งกว่า นี่คือเคล็ดลับง่ายๆ ที่คุณสามารถทำได้เพื่อสุขภาพตับที่ดี

• หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป: แอลกอฮอล์เป็นพิษต่อตับ การดื่มในปริมาณที่มากเกินไปอาจทำให้เกิดภาวะตับอักเสบและตับแข็งได้
• ระมัดระวังในการใช้ยา: ยาบางชนิดอาจมีผลข้างเคียงต่อตับ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาใดๆ
• ควบคุมน้ำหนัก: ภาวะไขมันพอกตับพบได้บ่อยในผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคเบาหวาน การควบคุมน้ำหนักจึงช่วยลดความเสี่ยงของภาวะนี้ได้
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: เน้นผักผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี และโปรตีนไม่ติดมัน หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง น้ำตาลสูง และอาหารแปรรูป
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายช่วยลดความเสี่ยงของภาวะไขมันพอกตับและช่วยให้ตับทำงานได้ดีขึ้น

สรุป

ค่าตับ โดยเฉพาะ ALT และ AST เป็นตัวบ่งชี้สำคัญที่สะท้อนถึงสุขภาพตับ การตรวจค่าตับเป็นประจำและการดูแลสุขภาพตับให้แข็งแรงอยู่เสมอเป็นสิ่งสำคัญเพื่อป้องกันโรคตับต่างๆ หากคุณมีข้อสงสัยเกี่ยวกับค่าตับ หรือมีความกังวลเกี่ยวกับสุขภาพตับ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำและการดูแลที่เหมาะสม