ค่าตับสูงขนาดไหนถึงอันตราย

ค่าตับสูงแค่ไหนถึงอันตราย? เส้นบางๆ ระหว่างสุขภาพดีและความเสี่ยง

ค่าตับสูง เป็นสัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม แต่คำถามที่หลายคนสงสัยคือ สูงแค่ไหนถึงอันตราย? ไม่มีตัวเลขตายตัวที่บอกได้ชัดเจนว่าค่าเอนไซม์ตับ ALT (Alanine aminotransferase) และ AST (Aspartate aminotransferase) ระดับเท่าใดถึงเป็นอันตราย เพราะระดับ “ปกติ” มีความแตกต่างกันไปตามห้องปฏิบัติการ อายุ เพศ และแม้แต่เครื่องมือที่ใช้ตรวจ แต่สิ่งสำคัญคือการสังเกต การเปลี่ยนแปลง ของค่าเหล่านี้มากกว่าการจ้องมองตัวเลขเดี่ยวๆ

โดยทั่วไป ค่า ALT และ AST ที่อยู่ในช่วงปกติมักอยู่ที่ประมาณ 7-56 หน่วยต่อลิตร (U/L) แต่ช่วงปกตินี้สามารถแตกต่างกันไปตามห้องแล็บที่ทำการตรวจ ดังนั้น การตีความผลตรวจควรทำโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ไม่ควรนำตัวเลขที่ได้มาเทียบกับช่วงปกติของที่อื่นโดยตรง

ค่าเอนไซม์ตับสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ หมายความว่าอย่างไร?

เมื่อค่า ALT และ AST สูงขึ้นอย่างผิดปกติ อาจบ่งชี้ถึงความเสียหายหรือการอักเสบของเซลล์ตับ สาเหตุมีได้หลากหลาย ตั้งแต่:

• โรคตับอักเสบ: ทั้งชนิดไวรัส (A, B, C, D, E) และชนิดอื่นๆ เช่น โรคตับอักเสบจากแอลกอฮอล์ ยา หรือไขมันสะสมในตับ (Non-alcoholic fatty liver disease: NAFLD)
• ภาวะตับแข็ง: เป็นภาวะที่ตับถูกทำลายอย่างรุนแรง ทำให้เนื้อตับแข็งและสูญเสียการทำงาน
• มะเร็งตับ: เซลล์มะเร็งในตับทำให้ค่าเอนไซม์ตับสูงขึ้น
• การอุดตันของท่อน้ำดี: อาจเกิดจากนิ่วในถุงน้ำดี เนื้องอก หรือการอักเสบ
• ภาวะหัวใจล้มเหลว: ความเสียหายของหัวใจอาจส่งผลต่อการทำงานของตับ
• ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด: บางชนิดอาจทำให้ค่าเอนไซม์ตับสูงขึ้นชั่วคราว

อย่าเพิ่งตื่นตระหนก แต่ควรรีบปรึกษาแพทย์

หากตรวจพบว่าค่า ALT และ AST สูงกว่าปกติ อย่าเพิ่งตื่นตระหนก แต่ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม แพทย์จะซักประวัติ ตรวจร่างกาย และอาจสั่งตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเลือดอื่นๆ อัลตราซาวนด์ตับ หรือการตรวจชิ้นเนื้อ เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม

การป้องกันดีกว่าการรักษา

การดูแลสุขภาพตับอย่างถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญ การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และการใช้ยาอย่างระมัดระวัง ล้วนเป็นวิธีป้องกันโรคตับได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตรวจสุขภาพประจำปี จะช่วยให้ค้นพบปัญหาได้ตั้งแต่เนิ่นๆ และรับการรักษาที่ทันท่วงที ก่อนที่จะลุกลามเป็นโรคตับเรื้อรัง ซึ่งอาจส่งผลร้ายแรงต่อสุขภาพในระยะยาวได้

หมายเหตุ: ข้อมูลในบทความนี้มีไว้เพื่อเป็นข้อมูลทั่วไปเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากมีข้อสงสัยหรือกังวลเกี่ยวกับสุขภาพ ควรปรึกษาแพทย์เสมอ