จะรู้ได้ไงว่าเป็นแผลในกระเพาะอาหาร

รู้ได้อย่างไรว่ากำลังเผชิญหน้ากับ “แผลในกระเพาะอาหาร”

อาการปวดท้องอาจเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ แต่หากอาการปวดนั้นมาพร้อมกับความรู้สึกไม่สบายที่ยาวนานและมีลักษณะเฉพาะ อาจเป็นสัญญาณเตือนว่าคุณกำลังเผชิญหน้ากับ “แผลในกระเพาะอาหาร” ภาวะที่เยื่อบุกระเพาะอาหารเกิดการอักเสบและเป็นแผล ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก การสังเกตอาการและทำความเข้าใจถึงสัญญาณเตือนจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้คุณได้รับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม

อาการที่ควรสังเกต: ความเจ็บปวดที่บอกเรื่องราว

แผลในกระเพาะอาหารมักแสดงอาการผ่านความเจ็บปวดที่ค่อนข้างเด่นชัด แต่ความเจ็บปวดนั้นมีลักษณะที่แตกต่างจากอาการปวดท้องทั่วไป:

• ปวดแสบร้อนบริเวณท้องส่วนบน: นี่คืออาการที่พบบ่อยที่สุด โดยความรู้สึกแสบร้อนมักเกิดขึ้นบริเวณลิ้นปี่ (ใต้กระดูกอก) หรือท้องส่วนบนด้านซ้าย
• ความสัมพันธ์กับอาหาร: ความเจ็บปวดอาจทุเลาลงหรือแย่ลงหลังรับประทานอาหาร ขึ้นอยู่กับตำแหน่งของแผลและความสัมพันธ์กับกรดในกระเพาะอาหาร
• ปวดท้องตอนกลางคืน: หลายคนพบว่าอาการปวดจะรุนแรงขึ้นในเวลากลางคืน หรือเมื่อท้องว่าง เนื่องจากกรดในกระเพาะอาหารจะสัมผัสกับแผลได้โดยตรง
• อาการปวดเป็นๆ หายๆ: อาการปวดมักไม่ต่อเนื่อง แต่จะเกิดขึ้นเป็นช่วงๆ โดยอาจมีช่วงเวลาที่รู้สึกดีขึ้นสลับกับช่วงที่อาการกำเริบ

สัญญาณอันตราย: เมื่อถึงเวลาต้องพบแพทย์ทันที

นอกเหนือจากอาการปวดท้องแล้ว ยังมีสัญญาณเตือนที่บ่งบอกถึงความรุนแรงของแผลในกระเพาะอาหาร ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการรักษาทางการแพทย์อย่างเร่งด่วน:

• อาเจียนเป็นเลือด: เลือดที่อาเจียนออกมาอาจมีสีแดงสดหรือสีดำคล้ำคล้ายกากกาแฟ
• ถ่ายอุจจาระสีดำ (Melena): อุจจาระสีดำและเหนียว เป็นสัญญาณว่ามีเลือดออกในระบบทางเดินอาหารส่วนบน ซึ่งอาจมาจากแผลในกระเพาะอาหาร
• ปวดท้องรุนแรงและเฉียบพลัน: อาการปวดที่รุนแรงขึ้นอย่างกะทันหัน อาจบ่งบอกถึงภาวะแทรกซ้อน เช่น กระเพาะอาหารทะลุ
• เวียนศีรษะ อ่อนเพลีย: อาการเหล่านี้อาจเกิดจากการเสียเลือดจากแผลในกระเพาะอาหาร

ปัจจัยเสี่ยงที่ควรพิจารณา

แม้ว่าอาการที่กล่าวมาข้างต้นจะเป็นตัวบ่งชี้สำคัญ แต่การพิจารณาปัจจัยเสี่ยงร่วมด้วยจะช่วยให้คุณประเมินความเสี่ยงในการเกิดแผลในกระเพาะอาหารได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น:

• การใช้ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs เป็นประจำ: ยาแก้ปวดกลุ่มนี้ เช่น ไอบูโพรเฟน หรือ นาพรอกเซน สามารถระคายเคืองเยื่อบุกระเพาะอาหารได้
• การติดเชื้อแบคทีเรีย Helicobacter pylori (H. pylori): แบคทีเรียชนิดนี้เป็นสาเหตุหลักของการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร
• การสูบบุหรี่: การสูบบุหรี่จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดแผลและทำให้แผลหายช้า
• การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก: แอลกอฮอล์สามารถระคายเคืองเยื่อบุกระเพาะอาหารได้
• ความเครียด: แม้ว่าความเครียดจะไม่ใช่สาเหตุโดยตรง แต่สามารถส่งผลต่อการผลิตกรดในกระเพาะอาหารและทำให้แผลแย่ลง

การวินิจฉัยและการรักษา

หากคุณสงสัยว่าตนเองอาจเป็นแผลในกระเพาะอาหาร สิ่งสำคัญที่สุดคือการปรึกษาแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยที่ถูกต้อง การวินิจฉัยมักจะประกอบด้วย:

• การซักประวัติและตรวจร่างกาย: แพทย์จะสอบถามเกี่ยวกับอาการและประวัติทางการแพทย์ของคุณ
• การส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหาร (Gastroscopy): เป็นการใส่กล้องขนาดเล็กที่มีแสงไฟและกล้องวิดีโอเข้าไปในกระเพาะอาหาร เพื่อตรวจดูเยื่อบุโดยตรง
• การตรวจหาเชื้อ H. pylori: สามารถทำได้หลายวิธี เช่น การตรวจเลือด การตรวจอุจจาระ หรือการตรวจจากชิ้นเนื้อที่เก็บจากการส่องกล้อง

การรักษามักจะประกอบด้วยการใช้ยาเพื่อลดกรดในกระเพาะอาหาร ยาปฏิชีวนะ (หากมีการติดเชื้อ H. pylori) และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น การงดสูบบุหรี่และแอลกอฮอล์

สรุป

การสังเกตอาการและทำความเข้าใจถึงสัญญาณเตือนของแผลในกระเพาะอาหารเป็นสิ่งสำคัญ หากคุณมีอาการปวดแสบร้อนบริเวณท้องส่วนบน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากอาการนั้นเกี่ยวข้องกับอาหารหรือเกิดขึ้นในเวลากลางคืน หรือมีสัญญาณอันตรายอื่นๆ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม การรักษาอย่างทันท่วงทีจะช่วยบรรเทาอาการ ป้องกันภาวะแทรกซ้อน และปรับปรุงคุณภาพชีวิตของคุณให้ดีขึ้น