ตัวเหลืองในผู้ใหญ่เกิดจากอะไร

ตัวเหลืองในผู้ใหญ่: มากกว่าแค่ “ตับไม่ดี” เรื่องที่คุณอาจยังไม่รู้

อาการตัวเหลืองในผู้ใหญ่ มักเป็นสัญญาณเตือนภัยที่ทำให้หลายคนนึกถึง “ตับ” เป็นอันดับแรก แต่แท้จริงแล้ว ภาวะตัวเหลืองนั้นซับซ้อนกว่าที่เราคิด และมีสาเหตุที่หลากหลายมากกว่าแค่ “ตับไม่ดี” อย่างที่เข้าใจกัน

อาการตัวเหลืองเกิดขึ้นเมื่อบิลิรูบิน สารสีเหลืองที่เกิดจากการสลายตัวของเม็ดเลือดแดงที่หมดอายุ สะสมอยู่ในกระแสเลือดและเนื้อเยื่อต่างๆ มากเกินไป ทำให้ผิวหนัง ดวงตา และเยื่อบุต่างๆ กลายเป็นสีเหลืองที่สังเกตเห็นได้ชัดเจน ซึ่งสาเหตุที่บิลิรูบินสะสมนั้น เกิดได้จาก 3 กลไกหลักๆ:

1. การสร้างบิลิรูบินมากเกินไป: ร่างกายอาจผลิตบิลิรูบินมากเกินปกติ เช่น ในกรณีของโรคโลหิตจางที่เม็ดเลือดแดงแตกตัวง่าย (Hemolytic Anemia) ทำให้ตับทำงานหนักในการกำจัดบิลิรูบิน

2. ตับทำงานผิดปกติ: ความเสียหายที่ตับ ไม่ว่าจะเป็นจากไวรัสตับอักเสบเรื้อรัง การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป โรคตับแข็ง หรือแม้แต่ยาบางชนิด สามารถขัดขวางการทำงานของตับในการกำจัดบิลิรูบินออกจากร่างกาย

3. การอุดตันของทางเดินน้ำดี: หากท่อน้ำดีที่ทำหน้าที่นำบิลิรูบินจากตับไปยังลำไส้เล็กเกิดการอุดตัน ไม่ว่าจะเป็นจากนิ่วในถุงน้ำดี เนื้องอก หรือการอักเสบ บิลิรูบินก็จะสะสมอยู่ในกระแสเลือด

นอกเหนือจากสาเหตุหลักๆ เหล่านี้ ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่อาจทำให้เกิดภาวะตัวเหลืองในผู้ใหญ่ได้ เช่น:

• กลุ่มอาการกิลเบิร์ต (Gilbert’s Syndrome): เป็นภาวะทางพันธุกรรมที่ไม่ร้ายแรง ทำให้ตับไม่สามารถกำจัดบิลิรูบินได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• ยาบางชนิด: ยาบางชนิดอาจส่งผลต่อการทำงานของตับและทำให้เกิดภาวะตัวเหลือง

• ภาวะติดเชื้อ: การติดเชื้อบางชนิดอาจส่งผลต่อตับและทำให้เกิดอาการตัวเหลือง

ทำไมต้องใส่ใจกับอาการตัวเหลือง?

แม้ว่าอาการตัวเหลืองบางครั้งอาจไม่ร้ายแรง แต่ก็เป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงความผิดปกติในร่างกายที่ไม่ควรมองข้าม การละเลยอาจทำให้โรคลุกลามและส่งผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาว

เมื่อไหร่ที่ควรไปพบแพทย์?

หากคุณสังเกตเห็นอาการตัวเหลือง ไม่ว่าจะเป็นผิวเหลือง ตาเหลือง หรือปัสสาวะสีเข้ม ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยหาสาเหตุที่แท้จริงและรับการรักษาที่เหมาะสม

สรุป

อาการตัวเหลืองในผู้ใหญ่ไม่ใช่แค่เรื่องของ “ตับไม่ดี” แต่เป็นสัญญาณที่อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพที่ซับซ้อนกว่านั้น การทำความเข้าใจถึงสาเหตุที่หลากหลายของภาวะตัวเหลือง จะช่วยให้เราตระหนักถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพ และรีบปรึกษาแพทย์เมื่อพบความผิดปกติ เพื่อการวินิจฉัยและการรักษาที่ทันท่วงที