ทำไมเวลาเครียดถึงผอม

เมื่อความเครียดกลายเป็น “ยา” ลดน้ำหนัก: ความจริงเบื้องหลังความผอมที่ไม่พึงปรารถนา

ความเชื่อที่ว่า “เครียดแล้วผอม” อาจดูเหมือนเป็นเรื่องดีสำหรับบางคน แต่ความจริงเบื้องหลังปรากฏการณ์นี้กลับซับซ้อนและไม่น่าพึงพอใจอย่างยิ่ง ความผอมที่เกิดจากความเครียดเรื้อรังมิใช่สัญญาณสุขภาพที่ดี หากแต่เป็นสัญญาณเตือนว่าร่างกายกำลังเผชิญกับภาวะที่ไม่ปกติและอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพร้ายแรงในระยะยาว

กลไกที่ทำให้ความเครียดส่งผลต่อน้ำหนักนั้น เกี่ยวข้องกับระบบฮอร์โมนที่ซับซ้อน เมื่อเรารู้สึกเครียด ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ออกมาในปริมาณมาก ฮอร์โมนชนิดนี้มีหน้าที่ช่วยให้ร่างกายรับมือกับสถานการณ์คับขัน แต่หากระดับคอร์ติซอลสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง มันจะส่งผลกระทบต่อการทำงานของระบบเผาผลาญหลายด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อระดับของฮอร์โมนเกรลิน (Ghrelin) ซึ่งเป็นฮอร์โมนกระตุ้นความอยากอาหาร

ในภาวะเครียดเรื้อรัง ระดับเกรลินมักลดลง หมายความว่าความอยากอาหารจะลดตามไปด้วย เราอาจรู้สึกเบื่ออาหาร กินน้อยลง และอาจนำไปสู่การลดน้ำหนัก อย่างไรก็ตาม การลดน้ำหนักแบบนี้ไม่ใช่การลดน้ำหนักที่แข็งแรง แต่เป็นการลดน้ำหนักที่เกิดจากการที่ร่างกายทำงานผิดปกติ ร่างกายอาจดึงพลังงานจากกล้ามเนื้อ กระดูก และอวัยวะต่างๆ เพื่อใช้ในการรับมือกับความเครียด ซึ่งส่งผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาวได้

นอกจากการลดระดับเกรลินแล้ว ความเครียดเรื้อรังยังเพิ่มการหลั่งของฮอร์โมนอื่นๆ เช่น อะดรีนาลิน (Adrenaline) และนอร์อะดรีนาลิน (Norepinephrine) ฮอร์โมนเหล่านี้จะเร่งการเผาผลาญพลังงาน ทำให้ร่างกายใช้พลังงานมากขึ้น แม้ในขณะพักผ่อน ผลที่ตามมาคือการลดน้ำหนัก แต่เช่นกัน นี่คือการลดน้ำหนักที่ไม่ยั่งยืน และอาจนำไปสู่ภาวะขาดสารอาหาร อ่อนเพลีย ระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง และโรคเรื้อรังต่างๆ ได้

ดังนั้น ความผอมที่เกิดจากความเครียดจึงไม่ใช่สิ่งที่ควรภาคภูมิใจ กลับกัน มันเป็นสัญญาณเตือนว่าเราจำเป็นต้องดูแลสุขภาพจิตและสุขภาพกายของตัวเองอย่างจริงจัง การจัดการความเครียดด้วยวิธีที่ถูกต้องจึงเป็นสิ่งสำคัญ เช่น การฝึกสมาธิ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และการแสวงหาความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ ไม่ว่าจะเป็นแพทย์ จิตแพทย์ หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตอื่นๆ เพื่อสร้างสมดุลให้กับร่างกายและจิตใจ เพื่อสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืน และเพื่อให้ห่างไกลจากความผอมที่เกิดจากความเครียดอันตรายนี้