ทำไมโกรทฮอร์โมนหลั่งแค่หลัง4ทุ่ม

ปริศนาแห่งการหลั่ง: ทำไมโกรทฮอร์โมนจึงเลือกเวลาหลังสี่ทุ่ม?

โกรทฮอร์โมน (Growth Hormone หรือ GH) ฮอร์โมนสำคัญที่ช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตและซ่อมแซมเซลล์ เป็นที่รู้จักกันดีว่ามีการหลั่งสูงสุดในช่วงเวลากลางคืน โดยเฉพาะหลังสี่ทุ่ม แต่ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น? คำตอบไม่ได้ซับซ้อนเพียงแค่ “เพราะเป็นเวลานอน” แต่เกี่ยวข้องกับกลไกที่ซับซ้อนภายในร่างกายของเรา ซึ่งสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับวงจรการนอนหลับและการทำงานของระบบประสาท

การหลั่ง GH ไม่ใช่กระบวนการที่เกิดขึ้นอย่างสุ่มสี่สุ่มห้า แต่ถูกควบคุมอย่างละเอียดอ่อนโดยสมอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงการนอนหลับแบบ Non-REM (Non-Rapid Eye Movement) ซึ่งเป็นช่วงการนอนหลับลึก สมองจะปล่อยสารสื่อประสาทต่างๆ ที่ทำหน้าที่เป็น “สวิตช์” สั่งการให้ต่อมใต้สมอง (Pituitary gland) ซึ่งเป็นต่อมไร้ท่อสำคัญที่ควบคุมการหลั่งฮอร์โมน เริ่มปลดปล่อย GH ออกสู่กระแสเลือด

ช่วง Non-REM เป็นช่วงที่ร่างกายอยู่ในสภาวะพักผ่อนอย่างเต็มที่ ระบบต่างๆ ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ และการซ่อมแซมเซลล์เกิดขึ้นอย่างเต็มกำลัง การหลั่ง GH ในช่วงนี้จึงเหมาะสมที่สุด เนื่องจากร่างกายสามารถนำ GH ไปใช้ในการสร้างเซลล์ใหม่ ซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่สึกหรอ และกระตุ้นการเจริญเติบโตได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากการหลั่งเกิดขึ้นในช่วงเวลากลางวัน ร่างกายอาจต้องใช้พลังงานส่วนใหญ่ในการทำกิจกรรมต่างๆ ทำให้การใช้ประโยชน์จาก GH ไม่เต็มที่

อย่างไรก็ตาม ปริมาณการหลั่ง GH ไม่ได้คงที่ แต่จะแปรผันตามปัจจัยหลายประการ เช่น:

• อายุ: ปริมาณการหลั่ง GH จะสูงสุดในช่วงวัยรุ่น และลดลงอย่างค่อยเป็นค่อยไปตามอายุที่เพิ่มขึ้น
• คุณภาพการนอนหลับ: การนอนหลับที่เพียงพอและมีคุณภาพ โดยเฉพาะการนอนหลับลึก (Non-REM) เป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการหลั่ง GH การนอนหลับไม่เพียงพอหรือมีคุณภาพต่ำจะทำให้การหลั่ง GH ลดลง
• ระดับความเครียด: ความเครียดเรื้อรังจะรบกวนการหลั่ง GH ส่งผลต่อการเจริญเติบโตและการซ่อมแซมเซลล์

ดังนั้น การหลั่งโกรทฮอร์โมนหลังสี่ทุ่มจึงไม่ใช่เรื่องบังเอิญ แต่เป็นผลมาจากการทำงานประสานกันอย่างลงตัวของระบบต่างๆ ภายในร่างกาย เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุดในการเจริญเติบโตและการซ่อมแซมเซลล์ การดูแลสุขภาพการนอนหลับ ควบคุมความเครียด จึงเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยส่งเสริมการหลั่ง GH ให้ทำงานได้อย่างเต็มศักยภาพ และนำไปสู่สุขภาพที่ดีในระยะยาว