น้ําตาลในเลือด กับ น้ําตาลสะสม ต่างกันยังไง

น้ำตาลในเลือดกับน้ำตาลสะสม: มองต่างมุม แต่มุ่งหมายเดียวกัน

หลายคนอาจสับสนระหว่าง “น้ำตาลในเลือด” และ “น้ำตาลสะสม” แม้จะเกี่ยวข้องกับระดับน้ำตาลในร่างกายเหมือนกัน แต่ทั้งสองอย่างนี้ให้ข้อมูลที่ต่างกัน และการทำความเข้าใจความแตกต่างนี้สำคัญอย่างยิ่ง โดยเฉพาะสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

ลองนึกภาพการตรวจน้ำตาลในเลือด (FBS – Fasting Blood Sugar) เหมือนการถ่ายภาพนิ่ง มันบันทึกปริมาณน้ำตาลในกระแสเลือด ณ ขณะนั้น เปรียบเสมือนการวัดระดับน้ำในแม่น้ำ ณ เวลาใดเวลาหนึ่ง ซึ่งอาจผันผวนได้ตามปัจจัยต่างๆ เช่น การรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย หรือแม้แต่อารมณ์ความเครียด ดังนั้นค่าที่ได้จึงเป็นเพียงภาพสะท้อนของระดับน้ำตาลในช่วงเวลาสั้นๆ เท่านั้น

ในขณะที่การตรวจน้ำตาลสะสม (HbA1c – Hemoglobin A1c) เปรียบเสมือนวิดีโอที่บันทึกภาพระดับน้ำตาลเฉลี่ยย้อนหลังไป 2-3 เดือน มันแสดงให้เห็นภาพรวมของการควบคุมระดับน้ำตาลในระยะยาว โดยวัดปริมาณน้ำตาลที่เกาะติดกับเม็ดเลือดแดง ซึ่งมีอายุขัยประมาณ 120 วัน ค่า HbA1c จึงบ่งบอกถึงประสิทธิภาพในการควบคุมระดับน้ำตาลในภาพรวม คล้ายกับการดูบันทึกปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยรายเดือน ซึ่งจะบอกถึงแนวโน้มของปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำได้ดีกว่าการวัดระดับน้ำในแม่น้ำเพียงครั้งเดียว

ดังนั้น แม้ว่าการตรวจน้ำตาลในเลือดจะบอกถึงระดับน้ำตาล ณ เวลานั้น แต่การตรวจน้ำตาลสะสมจะช่วยให้แพทย์เห็นภาพรวมของการควบคุมระดับน้ำตาลได้ชัดเจนยิ่งขึ้น เปรียบเสมือนการใช้ทั้งภาพนิ่งและวิดีโอประกอบกันเพื่อวิเคราะห์สถานการณ์น้ำในแม่น้ำและอ่างเก็บน้ำได้อย่างแม่นยำ การตรวจทั้งสองอย่างร่วมกันจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการวินิจฉัย ติดตาม และประเมินประสิทธิภาพการรักษาโรคเบาหวาน รวมถึงช่วยปรับแผนการรักษาให้เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นในระยะยาวได้อย่างมีประสิทธิภาพ