ภาวะแทรกซ้อนหลังฟอกไต มีอะไรบ้าง

ภาวะแทรกซ้อนหลังการฟอกไต: มากกว่าที่คุณคิด

การฟอกไตเป็นกระบวนการที่สำคัญยิ่งสำหรับผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรัง ช่วยให้ชีวิตดำเนินต่อไปได้อย่างมีคุณภาพ แต่อย่างไรก็ตาม เช่นเดียวกับกระบวนการทางการแพทย์อื่นๆ การฟอกไตก็มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อน ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ทั้งในระหว่างการฟอกไตและหลังการฟอกไต การทำความเข้าใจถึงภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้ จะช่วยให้ผู้ป่วยและญาติเตรียมตัวรับมือและแจ้งแพทย์ได้อย่างทันท่วงที

ภาวะแทรกซ้อนหลังการฟอกไตสามารถแบ่งได้เป็นหลายประเภท โดยมีความรุนแรงแตกต่างกันไป ตั้งแต่เล็กน้อยจนถึงรุนแรงถึงชีวิต ซึ่งเราสามารถจำแนกได้คร่าวๆ ดังนี้:

1. ภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับเส้นเลือด:

• การเกิดลิ่มเลือด (Thrombosis): การสร้างลิ่มเลือดภายในเส้นเลือดที่ใช้ในการฟอกไต อาจทำให้เกิดการอุดตัน ส่งผลให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก แขนหรือขาบวม ปวด และอาจถึงขั้นเนื้อเยื่อตายได้ การเลือกใช้เข็มเจาะและการดูแลหลังการฟอกไตอย่างถูกวิธี จึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง
• การอักเสบของหลอดเลือด (Vasculitis): การอักเสบของผนังหลอดเลือด อาจเกิดจากการระคายเคืองจากการเจาะเข็มซ้ำๆ ทำให้เกิดอาการปวด บวมแดง และแข็งที่บริเวณที่เจาะ
• การเกิดถุงน้ำ (Pseudoaneurysm): การโป่งพองของผนังหลอดเลือดบริเวณที่เจาะเข็ม อาจเกิดการแตกของถุงน้ำ ทำให้เกิดเลือดออกได้ จำเป็นต้องได้รับการตรวจและรักษาโดยแพทย์อย่างเร่งด่วน

2. ภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อ:

• การติดเชื้อที่บริเวณเข็มเจาะ (Infection at the access site): เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อย อาจเกิดจากการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรีย แสดงอาการเป็นแผลอักเสบ บวมแดง มีหนอง ปวด และมีไข้ จำเป็นต้องได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ
• การติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis): ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เกิดจากเชื้อโรคเข้าสู่กระแสเลือด อาจทำให้เกิดอาการไข้สูง หนาวสั่น ความดันโลหิตตก และอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ จำเป็นต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วนในโรงพยาบาล
• การติดเชื้อของเครื่องไตเทียม (Dialyser infection): เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้น้อย แต่มีความร้ายแรง เกิดจากการปนเปื้อนของเชื้อโรคในเครื่องไตเทียม อาจทำให้เกิดการติดเชื้อในกระแสเลือดได้

3. ภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ:

• อาการปวดกล้ามเนื้อและกระดูก: เป็นอาการที่พบได้บ่อย อาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของระดับอิเล็กโทรไลต์ในร่างกาย หรือผลข้างเคียงจากยา
• ความดันโลหิตสูงหรือต่ำ: การเปลี่ยนแปลงของความดันโลหิตอาจเกิดขึ้นได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากการฟอกไต จำเป็นต้องได้รับการตรวจสอบอย่างใกล้ชิด
• อาการคลื่นไส้ อาเจียน: อาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของระดับอิเล็กโทรไลต์ หรือผลข้างเคียงจากยา
• ภาวะหัวใจล้มเหลว: ในบางกรณี การฟอกไตอาจทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลวได้ โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่มีโรคหัวใจอยู่ก่อนแล้ว

การป้องกันและการดูแล:

การป้องกันภาวะแทรกซ้อนหลังการฟอกไต ต้องอาศัยความร่วมมือระหว่างแพทย์ พยาบาล และผู้ป่วย รวมถึงการดูแลรักษาความสะอาด การดูแลบริเวณที่เจาะเข็มอย่างถูกวิธี การรับประทานยาตามแพทย์สั่ง และการปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด การสังเกตอาการผิดปกติและแจ้งแพทย์ทันที ก็มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการรักษาและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับภาวะแทรกซ้อนหลังการฟอกไต มิใช่คำแนะนำทางการแพทย์ หากมีข้อสงสัยหรือพบอาการผิดปกติใดๆ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง