หินปูนสีดําในปากรักษาอย่างไร

หินปูนดำในปาก: สาเหตุ การป้องกัน และการรักษาที่คุณควรรู้

หินปูนดำในช่องปาก ปัญหาที่หลายคนอาจมองข้าม แต่แท้จริงแล้วส่งผลเสียต่อสุขภาพฟันและเหงือกได้มากกว่าที่คิด หากคุณสังเกตเห็นคราบสีดำคล้ำตามแนวเหงือก หรือบริเวณฟันซี่ใดซี่หนึ่ง นั่นอาจเป็นสัญญาณของหินปูนดำที่กำลังก่อตัว

หินปูนดำคืออะไร?

หินปูนดำคือคราบจุลินทรีย์ (plaque) ที่สะสมและแข็งตัวบนผิวฟัน เมื่อเวลาผ่านไป คราบจุลินทรีย์เหล่านี้จะทำปฏิกิริยากับแร่ธาตุในน้ำลายและอาหาร ทำให้เกิดเป็นหินปูน ซึ่งมักมีสีเหลืองอ่อน แต่หากมีสารบางชนิด เช่น ธาตุเหล็ก (iron) หรือสารจากแบคทีเรียบางชนิดเข้าไปผสม ก็จะทำให้หินปูนเปลี่ยนเป็นสีดำคล้ำได้

สาเหตุของการเกิดหินปูนดำ:

• สุขอนามัยในช่องปากที่ไม่ดี: การแปรงฟันไม่สะอาด ไม่สม่ำเสมอ หรือใช้เทคนิคที่ไม่ถูกต้อง ทำให้คราบจุลินทรีย์สะสมและแข็งตัวกลายเป็นหินปูนได้ง่าย
• การสูบบุหรี่: สารเคมีในบุหรี่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพช่องปาก ทำให้เกิดคราบฝังแน่น และเอื้อต่อการสะสมของหินปูน
• การดื่มชา กาแฟ หรือเครื่องดื่มที่มีสีเข้ม: เครื่องดื่มเหล่านี้มีสารที่ทำให้เกิดคราบสีบนผิวฟันได้ง่าย
• การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิดอาจส่งผลต่อปริมาณน้ำลาย หรือทำให้เกิดคราบสีบนฟัน
• ปัญหาทางสุขภาพอื่นๆ: บางครั้งภาวะสุขภาพบางอย่าง เช่น ภาวะขาดธาตุเหล็ก อาจส่งผลให้เกิดหินปูนดำได้

ผลเสียของหินปูนดำ:

• เหงือกอักเสบ: หินปูนเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรีย ทำให้เหงือกอักเสบ บวมแดง และมีเลือดออกขณะแปรงฟัน
• โรคปริทันต์: หากปล่อยทิ้งไว้ เหงือกอักเสบจะลุกลามกลายเป็นโรคปริทันต์ ซึ่งทำลายกระดูกรองรับฟัน ทำให้ฟันโยกคลอนและอาจต้องถอนในที่สุด
• กลิ่นปาก: แบคทีเรียในหินปูนทำให้เกิดกลิ่นปากที่ไม่พึงประสงค์
• คราบสีบนฟัน: หินปูนดำทำให้ฟันดูไม่สวยงาม ขาดความมั่นใจในการยิ้ม

การป้องกันและรักษาหินปูนดำ:

• แปรงฟันอย่างถูกวิธี: แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ด้วยแปรงสีฟันขนนุ่มและยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ เน้นแปรงบริเวณรอยต่อระหว่างฟันและเหงือก
• ใช้ไหมขัดฟัน: ใช้ไหมขัดฟันอย่างน้อยวันละครั้ง เพื่อทำความสะอาดซอกฟันที่แปรงสีฟันเข้าไม่ถึง
• ใช้น้ำยาบ้วนปาก: เลือกใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ หรือน้ำยาบ้วนปากที่ช่วยลดการสะสมของแบคทีเรีย
• จำกัดการบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่มีสีเข้ม: ลดปริมาณการดื่มชา กาแฟ น้ำอัดลม และอาหารที่มีสีผสมอาหาร
• งดสูบบุหรี่: การสูบบุหรี่เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ทำให้เกิดหินปูนดำ
• พบทันตแพทย์เป็นประจำ: ไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพช่องปาก และขูดหินปูนอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง การขูดหินปูนจะช่วยกำจัดหินปูนที่สะสมอยู่บนผิวฟัน และป้องกันการเกิดปัญหาอื่นๆ ในช่องปาก

การรักษาหินปูนดำโดยทันตแพทย์:

ทันตแพทย์จะทำการขูดหินปูน (scaling) โดยใช้เครื่องมือพิเศษ เช่น เครื่องขูดหินปูนอัลตราโซนิก หรือเครื่องมือขูดหินปูนแบบแมนนวล เพื่อกำจัดหินปูนที่เกาะอยู่บนผิวฟันและใต้เหงือก ในบางกรณี อาจจำเป็นต้องมีการเกลารากฟัน (root planing) เพื่อกำจัดหินปูนที่ฝังลึกในรากฟัน

ข้อควรจำ:

การดูแลสุขภาพช่องปากอย่างสม่ำเสมอและการไปพบทันตแพทย์เป็นประจำ คือหัวใจสำคัญของการป้องกันและรักษาหินปูนดำ หากคุณสังเกตเห็นคราบสีดำคล้ำในช่องปาก ควรรีบปรึกษาทันตแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม เพื่อสุขภาพฟันและเหงือกที่ดีในระยะยาว