อายุเท่าไรควรตรวจเบาหวาน

อายุเท่าไรจึงควรตรวจคัดกรองโรคเบาหวาน: มากกว่าแค่ตัวเลข

โรคเบาหวานเป็นภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพของคนไทยจำนวนมาก โดยมักไม่แสดงอาการในระยะเริ่มต้น จนกระทั่งเกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง ดังนั้น การตรวจคัดกรองจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง แต่คำถามคือ อายุเท่าไรจึงควรเริ่มตรวจ? คำตอบไม่ได้อยู่ที่ตัวเลขเพียงอย่างเดียว แต่ขึ้นอยู่กับปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ร่วมด้วย

คำแนะนำทั่วไปมักระบุว่า ผู้ที่มีอายุ 35 ปีขึ้นไป ควรตรวจคัดกรองโรคเบาหวานอย่างน้อยปีละครั้ง อย่างไรก็ตาม นี่เป็นเพียงแนวทางเบื้องต้น กลุ่มคนที่มีปัจจัยเสี่ยงสูง ควรเริ่มตรวจคัดกรองเร็วกว่านี้ หรืออาจต้องตรวจบ่อยกว่าปีละครั้ง ตามดุลยพินิจของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ปัจจัยเสี่ยงเหล่านั้นได้แก่:

• ประวัติครอบครัว: หากมีประวัติคนในครอบครัว (พ่อแม่ พี่น้อง ปู่ย่าตายาย) เป็นโรคเบาหวาน ความเสี่ยงของคุณจะสูงขึ้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการตรวจคัดกรองที่เหมาะสม อาจเริ่มตรวจตั้งแต่อายุยังน้อยกว่า 35 ปี หรือตรวจบ่อยกว่าปกติ

• น้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน: ดัชนีมวลกาย (BMI) สูง รอบเอวมากเกินไป เป็นสัญญาณเตือนถึงความเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน ควรเริ่มตรวจคัดกรองตั้งแต่ยังอายุน้อย และควบคุมน้ำหนักตัวอย่างจริงจัง

• ความดันโลหิตสูง: ความดันโลหิตสูงเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่เกี่ยวข้องกับโรคเบาหวาน การควบคุมความดันโลหิตให้ปกติ และการตรวจคัดกรองโรคเบาหวานเป็นประจำ มีความจำเป็นอย่างยิ่ง

• ระดับไขมันในเลือดผิดปกติ: คอเลสเตอรอลสูงหรือไตรกลีเซอไรด์สูง เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน ควรตรวจคัดกรองอย่างสม่ำเสมอ

• ภาวะดื้ออินซูลิน: ร่างกายไม่สามารถใช้ประโยชน์จากอินซูลินได้อย่างมีประสิทธิภาพ อาจนำไปสู่โรคเบาหวาน การตรวจคัดกรองควรทำอย่างสม่ำเสมอ เพื่อตรวจจับภาวะนี้ในระยะเริ่มต้น

• ประวัติการตั้งครรภ์และภาวะแทรกซ้อน: ผู้หญิงที่เคยมีภาวะน้ำตาลในเลือดสูงขณะตั้งครรภ์ (Gestational Diabetes) มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคเบาหวานในภายหลัง ควรตรวจคัดกรองอย่างต่อเนื่อง

นอกจากปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้แล้ว วิถีชีวิตก็มีส่วนสำคัญ การรับประทานอาหารไม่ถูกต้อง ขาดการออกกำลังกาย การสูบบุหรี่ และการดื่มแอลกอฮอล์ ล้วนแต่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเหล่านี้ ควบคู่ไปกับการตรวจคัดกรองเป็นประจำ จะช่วยลดความเสี่ยงและตรวจพบโรคได้เร็ว นำไปสู่การรักษาและควบคุมโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สุดท้าย การปรึกษาแพทย์เป็นสิ่งสำคัญที่สุด แพทย์จะประเมินปัจจัยเสี่ยงส่วนบุคคล และให้คำแนะนำเกี่ยวกับการตรวจคัดกรองที่เหมาะสม อย่ารอให้มีอาการจึงจะไปพบแพทย์ เพราะการตรวจคัดกรองที่ทันท่วงที อาจช่วยคุณป้องกันและควบคุมโรคเบาหวานได้อย่างมีประสิทธิภาพ