ฮอร์โมนชนิดใดที่ขาดแล้วจะทำให้เกิดอาการนอนไม่หลับ

เมื่อร่างกายร้องขอ.. “เมลาโทนิน” ฮอร์โมนแห่งนิทราที่หลายคนขาดหาย

ในยุคที่การนอนหลับเต็มอิ่มกลายเป็นเรื่องยากเย็นสำหรับใครหลายคน “อาการนอนไม่หลับ” เป็นดั่งเงาตามตัวที่คอยรบกวนชีวิตประจำวัน ส่งผลกระทบต่อทั้งสุขภาพกายและใจ แน่นอนว่าสาเหตุของปัญหานี้มีมากมาย ไล่ตั้งแต่ความเครียด การใช้ชีวิต ไปจนถึงสภาวะทางร่างกาย และหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่อาจถูกมองข้ามไปก็คือ “ภาวะขาดฮอร์โมน”

ฮอร์โมนที่เข้ามามีบทบาทสำคัญในการควบคุมวงจรการนอนหลับ-ตื่น หรือที่เรียกว่า “นาฬิกาชีวิต” ก็คือ “เมลาโทนิน” ฮอร์โมนแห่งรัตติกาลที่ถูกผลิตขึ้นจากต่อมไพเนียลในสมอง โดยจะหลั่งออกมามากขึ้นเมื่อแสงเริ่มลดลงในช่วงพลบค่ำ กระตุ้นให้ร่างกายรู้สึกง่วงและพร้อมสำหรับการนอนหลับ ก่อนจะค่อยๆ ลดระดับลงในช่วงเช้า ปลุกให้เราตื่นอย่างสดชื่นรับวันใหม่

อย่างไรก็ตาม เมื่อใดที่ร่างกายผลิตเมลาโทนินได้ไม่เพียงพอ หรือมีระดับเมลาโทนินต่ำกว่าปกติ ย่อมส่งผลต่อวงจรการนอนหลับโดยตรง ก่อให้เกิด “ภาวะนอนไม่หลับ” ตามมา ซึ่งไม่ได้หมายถึงเพียงแค่นอนหลับยากเท่านั้น แต่อาจรวมไปถึง อาการหลับๆ ตื่นๆ ตื่นกลางดึกบ่อย นอนหลับไม่สนิท หรือแม้กระทั่งตื่นเช้าเกินไป ส่งผลให้รู้สึกอ่อนเพลีย ไม่มีสมาธิ และหงุดหงิดง่ายในระหว่างวัน

นอกจากนี้ การนอนหลับที่ไม่มีคุณภาพจากการขาดเมลาโทนินยังส่งผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาว เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ เช่น โรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด รวมไปถึงปัญหาสุขภาพจิต เช่น โรควิตกกังวล และโรคซึมเศร้า

การดูแลระดับเมลาโทนินในร่างกายจึงเป็นสิ่งสำคัญ โดยสามารถทำได้ด้วยตนเอง เช่น เข้านอนและตื่นนอนให้เป็นเวลา หลีกเลี่ยงการสัมผัสแสงสีฟ้าจากหน้าจอก่อนนอน ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และผ่อนคลายความเครียด แต่หากปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแล้วยังคงประสบปัญหาการนอนไม่หลับ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้องต่อไป