เกล็ดเลือดสูงเกิดจากอะไร

เกล็ดเลือดสูง: สาเหตุที่ซ่อนเร้นและความเสี่ยงที่ควรรู้

ภาวะเกล็ดเลือดสูง (Thrombocytosis) เป็นภาวะที่ร่างกายผลิตเกล็ดเลือดมากกว่าปกติ ทำให้จำนวนเกล็ดเลือดในกระแสเลือดสูงเกินไป แม้ว่าในบางกรณีอาจไม่แสดงอาการใดๆ แต่ก็เป็นสัญญาณเตือนที่สำคัญที่บ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพที่อาจร้ายแรงได้ สาเหตุของเกล็ดเลือดสูงนั้นหลากหลายและซับซ้อน ไม่ใช่เพียงแค่การติดเชื้อหรือการขาดธาตุเหล็กอย่างที่เข้าใจกันโดยทั่วไปเท่านั้น เรามาทำความเข้าใจสาเหตุที่ซ่อนเร้นของภาวะนี้กันอย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น

สาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เกิดเกล็ดเลือดสูง สามารถแบ่งได้เป็นสองประเภทหลัก คือ:

1. เกล็ดเลือดสูงชนิดปฐมภูมิ (Primary Thrombocytosis): ภาวะนี้เกิดจากความผิดปกติภายในไขกระดูกเอง ทำให้ไขกระดูกสร้างเกล็ดเลือดมากเกินความจำเป็น โดยมักเกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรม เช่น โรค myeloproliferative disorders ซึ่งเป็นกลุ่มโรคที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเซลล์เม็ดเลือดผิดปกติในไขกระดูก อาการอาจไม่แสดงออกชัดเจนในระยะเริ่มต้น แต่หากไม่ได้รับการรักษา อาจพัฒนาไปสู่ภาวะมะเร็งเม็ดเลือดได้

2. เกล็ดเลือดสูงชนิดทุติยภูมิ (Secondary Thrombocytosis): นี่คือสาเหตุที่พบบ่อยกว่า เกิดจากปัจจัยภายนอกที่กระตุ้นให้ไขกระดูกสร้างเกล็ดเลือดเพิ่มขึ้น สาเหตุเหล่านี้มีความหลากหลาย อาทิเช่น:

• การติดเชื้อ: การติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือปรสิต ทำให้ร่างกายปล่อยสารที่กระตุ้นการสร้างเกล็ดเลือด
• การอักเสบ: โรคอักเสบเรื้อรัง เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ โรคลำไส้อักเสบ สามารถกระตุ้นการผลิตเกล็ดเลือดได้
• การขาดธาตุเหล็ก: ร่างกายพยายามชดเชยการขาดธาตุเหล็กโดยการสร้างเกล็ดเลือดเพิ่มขึ้น
• มะเร็ง: บางชนิดของมะเร็งสามารถกระตุ้นการสร้างเกล็ดเลือดมากเกินไป
• การผ่าตัด: การผ่าตัดหรือการบาดเจ็บร้ายแรง ทำให้ร่างกายสร้างเกล็ดเลือดเพิ่มขึ้นเพื่อช่วยในการแข็งตัวของเลือด
• โรคไต: โรคไตเรื้อรังสามารถเกี่ยวข้องกับการเพิ่มขึ้นของระดับเกล็ดเลือด
• โรคตับ: ความผิดปกติของตับบางชนิดสามารถส่งผลต่อการผลิตเกล็ดเลือด

ความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อน: เกล็ดเลือดสูงเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือด ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง เช่น โรคหลอดเลือดสมอง หัวใจวาย และภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด

การตรวจพบเกล็ดเลือดสูงจึงจำเป็นต้องได้รับการตรวจสอบอย่างละเอียดโดยแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม การรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ ดังนั้น หากคุณมีข้อสงสัยเกี่ยวกับสุขภาพของคุณ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำและการดูแลที่ถูกต้อง อย่าละเลยสัญญาณเตือนที่ร่างกายส่งมา เพราะการตรวจพบและรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้