เก็บอุจจาระ ทํายังไง

คู่มือฉบับสมบูรณ์: เก็บอุจจาระอย่างถูกต้อง เพื่อผลตรวจที่แม่นยำ

การตรวจอุจจาระเป็นขั้นตอนสำคัญในการวินิจฉัยและติดตามผลการรักษาโรคหลายชนิด การเก็บตัวอย่างอุจจาระที่ถูกต้องและถูกวิธีจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้ได้ผลตรวจที่แม่นยำและน่าเชื่อถือ หลีกเลี่ยงการตรวจซ้ำซ้อน และช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น บทความนี้จึงรวบรวมขั้นตอนและเคล็ดลับในการเก็บอุจจาระอย่างละเอียด ครอบคลุมตั้งแต่การเตรียมตัว ไปจนถึงการจัดส่งตัวอย่าง

ทำไมต้องใส่ใจเรื่องการเก็บอุจจาระ?

ผลการตรวจอุจจาระอาจคลาดเคลื่อนได้ หากมีการปนเปื้อน หรือเก็บรักษาตัวอย่างไม่ถูกวิธี ผลลัพธ์ที่ผิดพลาดอาจนำไปสู่การวินิจฉัยที่ผิดพลาด การรักษาที่ไม่เหมาะสม หรือการเสียเวลาและค่าใช้จ่ายโดยไม่จำเป็น การใส่ใจในรายละเอียดของการเก็บอุจจาระจึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม

สิ่งที่ต้องเตรียมก่อนลงมือเก็บอุจจาระ:

• ชุดเก็บอุจจาระ: โดยทั่วไปจะประกอบด้วย:
  • หลอดเก็บอุจจาระ: มีฝาปิดสนิท ป้องกันการรั่วซึมและการปนเปื้อน
  • ไม้พาย (Spatula): สำหรับตักอุจจาระ
  • ภาชนะรองอุจจาระ (ถ้ามี): อาจเป็นกระโถน หรือถ้วยพลาสติกสะอาด
  • สติกเกอร์สำหรับติดหลอด: สำหรับเขียนข้อมูลผู้ป่วย
• สบู่และน้ำสะอาด: สำหรับล้างมือ
• กระดาษชำระ: สำหรับทำความสะอาด

ขั้นตอนการเก็บอุจจาระอย่างละเอียด:

1. เตรียมตัวให้พร้อม: ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ แล้วเช็ดให้แห้ง เตรียมชุดเก็บอุจจาระให้พร้อมใช้งาน
2. ปัสสาวะให้เรียบร้อย: ก่อนถ่ายอุจจาระ ควรปัสสาวะให้เรียบร้อย เพื่อหลีกเลี่ยงการปนเปื้อนปัสสาวะในตัวอย่างอุจจาระ
3. ถ่ายอุจจาระลงในภาชนะรอง (ถ้ามี): หากมีภาชนะรองอุจจาระ ให้ถ่ายอุจจาระลงในภาชนะนั้น หากไม่มีภาชนะรอง ให้ถ่ายอุจจาระลงในกระดาษทิชชูที่ปูรองในโถส้วม แต่ระวังอย่าให้อุจจาระสัมผัสกับน้ำในโถส้วม
4. เก็บตัวอย่างอุจจาระ: ใช้ไม้พายตักอุจจาระจากส่วนที่ดูผิดปกติ (ถ้ามี) เช่น ส่วนที่มีมูกเลือด หรือส่วนที่เหลวผิดปกติ หากอุจจาระมีลักษณะปกติ ให้ตักจากหลายๆ ส่วนของอุจจาระ โดยตักในปริมาณเล็กน้อย (ประมาณปลายนิ้วก้อย)
5. ใส่ตัวอย่างลงในหลอดเก็บอุจจาระ: ใส่ตัวอย่างอุจจาระที่ตักมา ลงในหลอดเก็บอุจจาระ ระวังอย่าให้ตัวอย่างปนเปื้อนสิ่งสกปรกอื่นๆ ปิดฝาหลอดให้สนิท
6. ติดสติกเกอร์: เขียนชื่อ-นามสกุล, เลขประจำตัวผู้ป่วย (HN) และวันเดือนปีเกิด ลงบนสติกเกอร์ แล้วติดลงบนหลอดเก็บอุจจาระให้แน่น
7. ล้างมือให้สะอาด: ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำอีกครั้ง เพื่อสุขอนามัยที่ดี
8. นำส่งตัวอย่าง: นำส่งตัวอย่างอุจจาระไปยังห้องปฏิบัติการโดยเร็วที่สุด หากไม่สามารถนำส่งได้ทันที ควรเก็บตัวอย่างไว้ในตู้เย็น (อุณหภูมิ 2-8 องศาเซลเซียส) แต่ไม่ควรเกิน 24 ชั่วโมง

ข้อควรระวังและเคล็ดลับเพิ่มเติม:

• หลีกเลี่ยงการเก็บอุจจาระในช่วงที่มีประจำเดือน: หากเป็นไปได้ ควรงดเว้นการเก็บอุจจาระในช่วงที่มีประจำเดือน เพื่อหลีกเลี่ยงการปนเปื้อนเลือด
• แจ้งข้อมูลยาที่กำลังรับประทาน: แจ้งให้แพทย์หรือเจ้าหน้าที่ทราบ หากกำลังรับประทานยาปฏิชีวนะ หรือยาอื่นๆ ที่อาจมีผลต่อผลการตรวจอุจจาระ
• งดเว้นอาหารบางชนิด: ในบางกรณี แพทย์อาจแนะนำให้งดเว้นอาหารบางชนิดก่อนการเก็บอุจจาระ เช่น เนื้อแดง หรือผักบางชนิด
• สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม: หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการเก็บอุจจาระ ควรสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมจากแพทย์ หรือเจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการ

สรุป:

การเก็บอุจจาระอย่างถูกต้อง เป็นขั้นตอนสำคัญในการตรวจวินิจฉัยโรค การปฏิบัติตามขั้นตอนที่ถูกต้อง และใส่ใจในรายละเอียด จะช่วยให้ได้ผลตรวจที่แม่นยำ และเป็นประโยชน์ต่อการวินิจฉัยและการรักษาโรค หากมีข้อสงสัยใดๆ อย่าลังเลที่จะสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมจากผู้เชี่ยวชาญ