เม็ดเลือดแดงสูง รักษา ยัง ไง

โรคเลือดข้น (Polycythemia Vera): มากกว่าแค่ “เม็ดเลือดแดงสูง” และการรักษาที่ซับซ้อนกว่าที่คุณคิด

หลายคนอาจเคยได้ยินว่า “เม็ดเลือดแดงสูง” หรือ “โรคเลือดข้น” แล้วนึกถึงเพียงแค่การบริจาคเลือดเพื่อลดปริมาณเม็ดเลือดแดงที่มากเกินไป แต่ความเป็นจริงแล้ว โรคเลือดข้น (Polycythemia Vera หรือ PV) เป็นภาวะที่ซับซ้อนกว่านั้นมาก และการรักษาไม่ได้หยุดอยู่แค่การบริจาคเลือดเพียงอย่างเดียว

Polycythemia Vera: มากกว่าแค่เม็ดเลือดแดง

PV เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของเซลล์ต้นกำเนิดในไขกระดูก ทำให้ไขกระดูกผลิตเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว และเกล็ดเลือดออกมามากเกินไป โดยส่วนใหญ่แล้วจะเน้นไปที่เม็ดเลือดแดง ทำให้เลือดข้นหนืดกว่าปกติ ซึ่งส่งผลเสียต่อการไหลเวียนโลหิตและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง

ไม่ใช่แค่ “บริจาคเลือด” แต่เป็นการ “ระบายเลือด” (Phlebotomy)

การระบายเลือด (Phlebotomy) เป็นขั้นตอนสำคัญในการรักษา PV เพื่อลดปริมาณเม็ดเลือดแดงที่มากเกินไป ทำให้เลือดมีความข้นหนืดน้อยลง ลดความเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายถึงชีวิต อย่างไรก็ตาม การระบายเลือดเป็นเพียงส่วนหนึ่งของการรักษา และไม่ได้แก้ปัญหาที่ต้นเหตุของโรค

การรักษาที่ซับซ้อนกว่า: มุ่งเน้นไปที่การควบคุมเซลล์ต้นกำเนิด

นอกจากการระบายเลือดแล้ว การรักษา PV ยังมุ่งเน้นไปที่การควบคุมการทำงานของเซลล์ต้นกำเนิดที่ผิดปกติในไขกระดูก โดยมีแนวทางการรักษาอื่นๆ ที่แพทย์อาจพิจารณา ดังนี้:

• ยาต้านเกล็ดเลือด: เช่น แอสไพริน (Aspirin) เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือด
• ยาเคมีบำบัด: เช่น ไฮดรอกซียูเรีย (Hydroxyurea) เพื่อชะลอการผลิตเม็ดเลือดในไขกระดูก ยาตัวนี้มักใช้ในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดลิ่มเลือด หรือผู้ที่มีอาการไม่ดีขึ้นจากการระบายเลือด
• อินเตอร์เฟอรอน (Interferon): เป็นโปรตีนที่ช่วยปรับระบบภูมิคุ้มกัน และอาจใช้ในผู้ป่วยบางรายเพื่อควบคุมการผลิตเม็ดเลือด
• Ruxolitinib: เป็นยาที่ออกฤทธิ์ยับยั้งโปรตีน JAK2 ซึ่งเป็นโปรตีนที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตของเซลล์เม็ดเลือด ยานี้ใช้ในผู้ป่วยที่ดื้อต่อการรักษาด้วยไฮดรอกซียูเรีย หรือผู้ที่มีภาวะม้ามโต

การดูแลตนเองที่สำคัญยิ่ง

นอกจากการรักษาทางการแพทย์แล้ว การดูแลตนเองอย่างเหมาะสมก็มีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ป่วย PV:

• ดื่มน้ำให้เพียงพอ: เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ และช่วยให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น
• หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่: การสูบบุหรี่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือด
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: ช่วยให้การไหลเวียนโลหิตดีขึ้น แต่ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มโปรแกรมออกกำลังกาย
• สังเกตอาการผิดปกติ: เช่น ปวดหัว เวียนหัว เจ็บหน้าอก หรือชาตามแขนขา และรีบปรึกษาแพทย์ทันที

สรุป

โรคเลือดข้น (Polycythemia Vera) เป็นโรคที่ต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่องและใกล้ชิดจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ การรักษาไม่ได้จำกัดอยู่แค่การระบายเลือด แต่ครอบคลุมถึงการใช้ยา และการดูแลตนเองอย่างเหมาะสม เพื่อควบคุมโรคและลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรง การทำความเข้าใจเกี่ยวกับโรคและปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด จะช่วยให้ผู้ป่วย PV สามารถมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้

คำแนะนำ: หากคุณสงสัยว่าตนเองมีอาการของโรคเลือดข้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสมโดยเร็ว