แผลมีกี่ประเภทมีอะไรบ้าง

เปิดโลกบาดแผล: รู้จักประเภทแผลและการดูแลเบื้องต้นอย่างถูกต้อง

บาดแผล เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นแผลเล็กน้อยจากการหกล้ม หรือแผลที่เกิดจากอุบัติเหตุร้ายแรง การมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประเภทของบาดแผลต่างๆ จะช่วยให้เราสามารถปฐมพยาบาลเบื้องต้นได้อย่างเหมาะสม ลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ และรู้ว่าเมื่อไหร่ที่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

บทความนี้จะพาคุณไปเจาะลึกถึงประเภทของบาดแผลที่พบบ่อย ลักษณะเฉพาะของแต่ละประเภท รวมถึงแนวทางการดูแลเบื้องต้นที่ถูกต้อง เพื่อให้คุณพร้อมรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉินได้อย่างมั่นใจ

1. ประเภทของแผล: มองจากลักษณะภายนอก

โดยทั่วไป เราสามารถแบ่งประเภทของแผลตามลักษณะภายนอกที่มองเห็นได้ ดังนี้

• แผลเปิด (Open Wound): คือแผลที่ผิวหนังฉีกขาด ทำให้เนื้อเยื่อภายในสัมผัสกับสิ่งแวดล้อมภายนอก ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ แบ่งย่อยได้อีกหลายประเภท ได้แก่
  • แผลถลอก (Abrasion): แผลตื้นๆ ที่เกิดจากการเสียดสีของผิวหนังกับพื้นผิวหยาบ เช่น การล้มครูดกับพื้นคอนกรีต มักมีเลือดออกเล็กน้อย
  • แผลฉีกขาด (Laceration): แผลที่เกิดจากการฉีกขาดของผิวหนัง มักมีขอบแผลไม่เรียบ และอาจมีเลือดออกมาก
  • แผลถูกแทง (Puncture Wound): แผลที่เกิดจากของมีคมแทงทะลุผิวหนัง เช่น ตะปู เข็ม อาจดูเล็กน้อยภายนอก แต่ภายในอาจมีความเสียหายต่อเนื้อเยื่อลึก และเสี่ยงต่อการติดเชื้อสูง
  • แผลถูกตัด (Incision): แผลที่เกิดจากของมีคมบาด เช่น มีด เศษแก้ว มักมีขอบแผลเรียบ และอาจมีเลือดออกมาก
  • แผลกระสุนปืน (Gunshot Wound): แผลที่เกิดจากกระสุนปืน มีความซับซ้อน เนื่องจากความเสียหายที่เกิดขึ้นไม่จำกัดเฉพาะบริเวณที่กระสุนเข้า แต่ยังรวมถึงความเสียหายจากแรงกระแทกและเศษกระสุนที่อาจฝังอยู่ภายใน
• แผลปิด (Closed Wound): คือแผลที่ผิวหนังยังคงสภาพเดิม แต่เนื้อเยื่อใต้ผิวหนังได้รับความเสียหาย เช่น
  • รอยฟกช้ำ (Contusion): เกิดจากการแตกของหลอดเลือดฝอยใต้ผิวหนัง ทำให้เกิดรอยม่วงคล้ำ
  • แผลจากการบีบอัด (Crush Injury): เกิดจากแรงกดทับอย่างรุนแรง ทำให้เนื้อเยื่อภายในเสียหายอย่างมาก และอาจส่งผลต่อการทำงานของอวัยวะภายใน

2. ประเภทของแผล: มองจากสาเหตุ

นอกจากลักษณะภายนอกแล้ว เรายังสามารถแบ่งประเภทของแผลตามสาเหตุที่ทำให้เกิดแผลได้อีกด้วย ซึ่งจะช่วยให้เราเข้าใจถึงความเสี่ยงและวิธีการดูแลรักษาที่เหมาะสมยิ่งขึ้น

• แผลจากความร้อน (Thermal Burn): เกิดจากความร้อน เช่น ไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แสงแดด
• แผลจากสารเคมี (Chemical Burn): เกิดจากการสัมผัสกับสารเคมีที่มีฤทธิ์กัดกร่อน
• แผลจากรังสี (Radiation Burn): เกิดจากการสัมผัสกับรังสี เช่น รังสีเอกซ์ รังสีจากดวงอาทิตย์
• แผลกดทับ (Pressure Ulcer): เกิดจากการกดทับบริเวณเดิมเป็นเวลานาน ทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก มักพบในผู้ป่วยติดเตียง

3. การดูแลแผลเบื้องต้น: หัวใจสำคัญของการป้องกันภาวะแทรกซ้อน

ไม่ว่าจะเป็นแผลประเภทใด การดูแลเบื้องต้นที่ถูกต้องมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการป้องกันการติดเชื้อ และส่งเสริมการหายของแผล

• ล้างแผล: ทำความสะอาดแผลด้วยน้ำสะอาดและสบู่อ่อนๆ หลีกเลี่ยงการใช้แอลกอฮอล์หรือไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์โดยตรง เพราะอาจทำให้เนื้อเยื่อเสียหาย
• ห้ามเลือด: หากมีเลือดออก ให้ใช้ผ้าสะอาดกดบริเวณแผลโดยตรง หากเลือดออกมากหรือหยุดยาก ให้รีบไปพบแพทย์
• ปิดแผล: ปิดแผลด้วยผ้าก๊อซสะอาด เพื่อป้องกันสิ่งสกปรกและแบคทีเรีย
• ดูแลความสะอาด: เปลี่ยนผ้าก๊อซอย่างสม่ำเสมอ และสังเกตอาการผิดปกติ เช่น บวม แดง ร้อน หรือมีหนอง หากมีอาการเหล่านี้ ควรรีบไปพบแพทย์

4. เมื่อไหร่ที่ต้องไปพบแพทย์:

แม้ว่าแผลส่วนใหญ่สามารถดูแลเองได้ที่บ้าน แต่ในบางกรณีจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาจากแพทย์

• แผลที่มีเลือดออกมากและหยุดยาก
• แผลลึก หรือมีสิ่งแปลกปลอมฝังอยู่ภายใน
• แผลที่เกิดจากการถูกสัตว์กัด หรือมีโอกาสสัมผัสกับเชื้อบาดทะยัก
• แผลที่มีอาการติดเชื้อ เช่น บวม แดง ร้อน มีหนอง
• แผลที่เกิดจากความร้อน สารเคมี หรือรังสี ที่มีความรุนแรง

สรุป:

การทำความเข้าใจเกี่ยวกับประเภทของบาดแผลต่างๆ จะช่วยให้เราสามารถประเมินความรุนแรงของแผลได้อย่างถูกต้อง และเลือกวิธีการดูแลที่เหมาะสม การปฐมพยาบาลเบื้องต้นอย่างถูกต้องจะช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ และส่งเสริมการหายของแผลได้อย่างรวดเร็ว อย่างไรก็ตาม หากแผลมีอาการรุนแรง หรือมีสัญญาณของการติดเชื้อ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่ถูกต้องต่อไป

หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ในการดูแลบาดแผลของคุณและคนที่คุณรักนะครับ