โปรตีนในปัสสาวะ ดูค่าอะไร

โปรตีนในปัสสาวะ: บ่งชี้ถึงอะไร และควรตระหนักอะไรบ้าง?

การตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะ (Proteinuria) อาจดูเหมือนเรื่องเล็กน้อย แต่ความจริงแล้วมันเป็นสัญญาณเตือนสำคัญที่บ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาเกี่ยวกับไต การตรวจหาโปรตีนในปัสสาวะจึงเป็นส่วนสำคัญของการตรวจสุขภาพประจำปีและการตรวจวินิจฉัยโรคต่างๆ แต่การตรวจโปรตีนในปัสสาวะไม่ได้วัดปริมาณโปรตีนโดยตรงทั้งหมด การตีความผลจึงต้องอาศัยความรู้เฉพาะทางจากแพทย์

แทนที่จะวัดปริมาณโปรตีนทั้งหมด แพทย์มักจะสนใจค่าที่แสดงถึงอัตราส่วนระหว่างโปรตีนชนิดสำคัญกับสารอื่นในปัสสาวะ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อัตราส่วนอัลบูมินต่อครีเอตินิน (ACR: Albumin-to-Creatinine Ratio) และ อัตราส่วนโปรตีนต่อครีเอตินิน (PCR: Protein-to-Creatinine Ratio) นี่คือเหตุผลสำคัญ

ทำไมต้องวัดอัตราส่วน ไม่ใช่ปริมาณโปรตีนโดยตรง?

การวัดปริมาณโปรตีนในปัสสาวะโดยตรงนั้นอาจได้รับผลกระทบจากปัจจัยต่างๆ เช่น ปริมาณของเหลวที่ดื่ม การออกกำลังกาย หรือแม้แต่ตำแหน่งของร่างกายขณะเก็บตัวอย่าง การวัดอัตราส่วนกับครีเอตินินช่วยลดความคลาดเคลื่อนเหล่านี้ได้ เนื่องจากครีเอตินินเป็นสารที่ร่างกายขับออกมาในปริมาณคงที่ การเปรียบเทียบกับครีเอตินินจึงช่วยให้ได้ค่าที่แม่นยำและน่าเชื่อถือมากขึ้นในการประเมินระดับโปรตีนในปัสสาวะ

ค่าปกติและความหมายของค่าที่ผิดปกติ

ค่าปกติของ ACR และ PCR นั้นขึ้นอยู่กับห้องปฏิบัติการและวิธีการตรวจ แต่โดยทั่วไป ค่า ACR ที่ต่ำกว่า 30 mg/g หรือ PCR ที่ต่ำกว่า 150 mg/g ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ หากค่าสูงกว่านี้ อาจบ่งชี้ถึงการรั่วไหลของโปรตีนจากไต ซึ่งอาจเกิดจากสาเหตุหลายประการ เช่น:

• โรคไตเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease): เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด การรั่วไหลของโปรตีนบ่งชี้ถึงความเสียหายของหน่วยไต (Nephrons)
• เบาหวาน: ระดับน้ำตาลในเลือดสูงทำให้เกิดความเสียหายต่อหลอดเลือดในไต
• ความดันโลหิตสูง: ความดันโลหิตสูงทำลายไตในระยะยาว
• โรคติดเชื้อในไต: เช่น การติดเชื้อแบคทีเรีย
• โรคกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน: เช่น โรค SLE (Lupus)
• มะเร็งไต: ในบางกรณี

สำคัญ: การตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะเพียงอย่างเดียวไม่สามารถวินิจฉัยโรคได้ แพทย์จะต้องพิจารณาประวัติสุขภาพ อาการอื่นๆ และผลการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเลือด การตรวจอัลตราซาวนด์ไต หรือการเจาะชิ้นเนื้อไต เพื่อให้ได้การวินิจฉัยที่ถูกต้องและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม

หากคุณพบว่ามีโปรตีนในปัสสาวะ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยและรับคำแนะนำที่ถูกต้อง อย่าเพิ่งตื่นตระหนก แต่ควรให้ความสำคัญกับสุขภาพของคุณและขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ การตรวจและรักษาอย่างทันท่วงทีสามารถช่วยชะลอหรือป้องกันความเสียหายของไตได้ และรักษาคุณภาพชีวิตที่ดีในระยะยาว