โรคกระเพาะเกิดขึ้นจากอะไร

โรคกระเพาะ: ภัยเงียบที่คืบคลานมาจากหลายสาเหตุ

โรคกระเพาะอาหาร หรือที่เรียกกันโดยทั่วไปว่า “โรคกระเพาะ” เป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อย อาการที่คุ้นเคยอย่างแสบร้อนกลางอก อาจเป็นเพียงส่วนเล็กๆ ของอาการที่หลากหลายที่โรคนี้ก่อให้เกิด แต่สาเหตุที่แท้จริงของโรคกระเพาะนั้นซับซ้อนกว่าที่คิด ไม่ได้เกิดจากสาเหตุเดียว แต่เป็นผลมาจากปัจจัยหลายอย่างที่ร่วมกันก่อให้เกิดการอักเสบหรือการทำลายเยื่อบุผิวกระเพาะอาหาร

หนึ่งในสาเหตุสำคัญที่รู้จักกันดีคือ การติดเชื้อแบคทีเรีย Helicobacter pylori (เฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร) แบคทีเรียชนิดนี้สามารถเจริญเติบโตได้ในสภาพแวดล้อมที่เป็นกรดสูงของกระเพาะอาหาร และสร้างเอนไซม์ที่ทำลายเยื่อบุกระเพาะ ส่งผลให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง แผลในกระเพาะอาหาร และในกรณีที่รุนแรงอาจนำไปสู่มะเร็งกระเพาะอาหารได้

นอกจากเชื้อแบคทีเรียแล้ว การใช้ยาบางชนิด ก็เป็นสาเหตุสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม โดยเฉพาะ ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) เช่น ibuprofen และ naproxen ยาเหล่านี้สามารถไปยับยั้งการสร้างสารที่ช่วยปกป้องเยื่อบุกระเพาะ ทำให้กระเพาะอาหารไวต่อกรดมากขึ้น และเสี่ยงต่อการเกิดแผลได้ง่าย การใช้ยาเหล่านี้ในระยะเวลานานหรือในปริมาณที่สูงจึงเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ

แต่ปัจจัยเสี่ยงไม่ได้มีแค่ภายในร่างกายเท่านั้น พฤติกรรมการใช้ชีวิต ก็มีบทบาทสำคัญต่อการเกิดโรคกระเพาะ การรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม เช่น การทานอาหารรสจัด เผ็ดจัด เปรี้ยวจัด หรืออาหารที่มีความมันสูง ล้วนแต่เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการอักเสบในกระเพาะอาหาร เช่นเดียวกับ การดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ และการรับประทานอาหารไม่ตรงเวลา หรือทานอาหารน้อยครั้งแต่ปริมาณมาก ซึ่งล้วนส่งผลเสียต่อระบบทางเดินอาหาร ทำให้กระเพาะทำงานหนักขึ้นและเสี่ยงต่อการเกิดโรค

อีกปัจจัยที่ควรพิจารณาคือ พันธุกรรม บุคคลที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคกระเพาะหรือมะเร็งกระเพาะอาหารจะมีความเสี่ยงสูงกว่าคนทั่วไป อย่างไรก็ตาม ถึงแม้จะมีปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้ แต่ไม่ได้หมายความว่าทุกคนจะต้องเป็นโรคกระเพาะ การดูแลสุขภาพที่ดี การรับประทานอาหารอย่างถูกต้อง การหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง และการพบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพเป็นประจำ ล้วนเป็นวิธีสำคัญในการป้องกันและควบคุมโรคกระเพาะได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร ไม่ควรรอช้า ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้องต่อไป