โรคที่เกิดจากอาหาร มีอะไรบ้าง

ภัยร้ายแฝงกายในจาน: โรคที่เกิดจากอาหารที่คุณควรรู้จัก

อาหารเป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิต แต่ในขณะเดียวกันก็อาจเป็นพาหะนำโรคภัยไข้เจ็บมาสู่ร่างกายได้ หากเราไม่ระมัดระวังในการเลือกซื้อ เตรียมปรุง และรับประทานอาหารอย่างถูกสุขลักษณะ โรคที่เกิดจากอาหาร (Foodborne illness) จึงเป็นภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพของเราอย่างใกล้ชิด

หลายคนอาจคุ้นเคยกับอาการอาหารเป็นพิษทั่วไป เช่น ท้องเสีย ปวดท้อง อาเจียน ซึ่งมักเกิดจากการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือสารพิษในอาหาร แต่ยังมีโรคที่เกิดจากอาหารอีกมากมายที่อาจรุนแรงและส่งผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาว บทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับโรคที่เกิดจากอาหารที่พบบ่อยและโรคที่ควรระวังเป็นพิเศษ พร้อมทั้งให้คำแนะนำในการป้องกันเพื่อสุขภาพที่ดี

โรคที่เกิดจากอาหารที่พบบ่อย:

• อาหารเป็นพิษจากเชื้อแบคทีเรีย: สาเหตุหลักมักมาจากเชื้อ Salmonella, Campylobacter, E. coli ที่ปนเปื้อนในอาหารต่างๆ โดยเฉพาะเนื้อสัตว์ ไข่ นม และผลิตภัณฑ์จากนมที่ไม่ได้ผ่านการฆ่าเชื้อ อาการที่พบคือ ท้องเสีย อาเจียน ปวดท้อง มีไข้
• อาหารเป็นพิษจากไวรัส: Norovirus และ Rotavirus เป็นไวรัสที่พบได้บ่อย ทำให้เกิดอาการคล้ายอาหารเป็นพิษจากแบคทีเรีย มักติดต่อผ่านการสัมผัสสิ่งปนเปื้อนและรับประทานอาหารที่ปนเปื้อน
• โรคพยาธิ: การรับประทานอาหารดิบหรือปรุงไม่สุกอาจทำให้ได้รับพยาธิต่างๆ เช่น พยาธิตัวตืด พยาธิใบไม้ในตับ พยาธิไส้เดือน ซึ่งส่งผลกระทบต่อระบบทางเดินอาหารและอวัยวะอื่นๆ
• โรคที่เกิดจากสารพิษ: สารพิษที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น สารพิษจากเห็ดพิษ หรือสารพิษที่เกิดจากการปนเปื้อน เช่น สารเคมีกำจัดศัตรูพืช อาจทำให้เกิดอาการรุนแรงและเป็นอันตรายถึงชีวิต

โรคที่ควรระวังจากอาหารดิบและปรุงไม่สุก:

• โรคซาร์โคซิสติส (Sarcocystosis): เกิดจากการบริโภคเนื้อแดงดิบหรือปรุงไม่สุกที่มีพยาธิตัวอ่อนซาร์โคซิสติส อาการอาจไม่รุนแรงมากนัก แต่บางรายอาจมีอาการปวดกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย
• โรคแอนแทรกซ์ (Anthrax): โรคนี้เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Bacillus anthracis ซึ่งอาจปนเปื้อนในเนื้อสัตว์ที่มาจากสัตว์ติดเชื้อ การบริโภคเนื้อสัตว์ที่ปนเปื้อนเชื้ออาจทำให้เกิดอาการรุนแรงถึงชีวิต
• โรคติดเชื้อซาลโมเนลลา (Salmonellosis): พบได้บ่อยในไข่ดิบและไก่ดิบ การปรุงอาหารให้สุกอย่างทั่วถึงจะช่วยทำลายเชื้อซาลโมเนลลาได้
• โรค Listeriosis: เกิดจากเชื้อ Listeria monocytogenes ซึ่งพบได้ในอาหารหลายชนิด โดยเฉพาะอาหารพร้อมรับประทาน อาหารทะเลรมควัน นมและผลิตภัณฑ์จากนมที่ไม่ได้ผ่านการฆ่าเชื้อ โรคนี้อันตรายเป็นพิเศษสำหรับหญิงตั้งครรภ์ ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ

เคล็ดลับป้องกันโรคจากอาหาร:

• เลือกซื้ออาหารที่สดใหม่และมีคุณภาพ: ตรวจสอบวันหมดอายุ สภาพของอาหาร และแหล่งที่มา
• ล้างมือให้สะอาดก่อนเตรียมอาหารและรับประทานอาหาร: การล้างมือเป็นประจำช่วยลดการแพร่กระจายของเชื้อโรค
• ปรุงอาหารให้สุกอย่างทั่วถึง: โดยเฉพาะเนื้อสัตว์ ไข่ และอาหารทะเล การใช้ปรอทวัดอุณหภูมิอาหารจะช่วยให้มั่นใจว่าอาหารสุกถึงอุณหภูมิที่ปลอดภัย
• หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารดิบหรือปรุงไม่สุก: หากจำเป็นต้องรับประทานอาหารดิบ ควรเลือกจากแหล่งที่เชื่อถือได้และมั่นใจในความสะอาด
• เก็บรักษาอาหารอย่างถูกวิธี: แยกอาหารดิบออกจากอาหารสุก เก็บอาหารในอุณหภูมิที่เหมาะสม และไม่ทิ้งอาหารไว้นอกตู้เย็นนานเกินไป
• ทำความสะอาดอุปกรณ์และพื้นผิวที่ใช้เตรียมอาหาร: การทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอจะช่วยป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อโรค

การใส่ใจในสุขอนามัยและความปลอดภัยของอาหารที่เราบริโภคเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง การเลือกซื้ออาหารที่มีคุณภาพ การปรุงอาหารให้สุกอย่างทั่วถึง และการเก็บรักษาอาหารอย่างถูกวิธี จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคที่เกิดจากอาหารและส่งผลให้เรามีสุขภาพที่ดีในระยะยาว

Disclaimer: ข้อมูลในบทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความรู้ทั่วไปเท่านั้น ไม่ได้มีเจตนาเพื่อใช้ในการวินิจฉัยหรือรักษาโรค หากท่านมีอาการผิดปกติหรือสงสัยว่าตนเองอาจเป็นโรคที่เกิดจากอาหาร ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม